Limitowana ulga abolicyjna – jak wpłynie na zobowiązania podatkowe za rok 2024?

English

Polscy rezydenci podatkowi, którzy w 2024 r. osiągali przychody w państwach, z którymi na mocy umów o unikaniu podwójnego opodatkowania stosuje się metodę proporcjonalnego odliczenia albo z którymi nie podpisano takiej umowy, w swoim PIT składanym w roku 2025 wykażą w Polsce dochody uzyskane z tych krajów i zapłacą od nich podatek. Co do zasady będą jednak mogli odliczyć od podatku należnego w Polsce podatek zapłacony za granicą (do określonego limitu).

Metoda proporcjonalnego odliczenia jest dla podatników mniej korzystna od metody unikania podwójnego opodatkowania mającej zastosowanie w przypadku niektórych innych krajów - tzw. wyłączenia z progresją. Z tego powodu ustawodawca wprowadził możliwość skorzystania ze specjalnej ulgi - ulgi abolicyjnej, której celem było zrównanie finalnych obciążeń podatkowych osób uzyskujących dochody w państwach o różnych metodach unikania podwójnego opodatkowania.

Od 2021 roku wysokość ulgi abolicyjnej jest jednak limitowana.

Sposób prawidłowego zastosowania ulgi abolicyjnej przy rozliczaniu podatku dochodowego od dochodów osób fizycznych osiąganych za granicą został zaprezentowany w objaśnieniach podatkowych MF z dnia 10 sierpnia 2021 r.

Kto traci na zmianach w uldze abolicyjnej?

Zgodnie z treścią art. 27g ustawy o PIT, ulga abolicyjna dostępna jest dla wszystkich podatników, jednakże kwota odliczenia od podatku dochodowego nie może przekroczyć kwoty 1 360 zł. W praktyce oznacza to, że każdy kto uzyska dochód przewyższający 30 000 zł, musi zapłacić podatek w Polsce w wysokości 12%, a po przekroczeniu 120 000 zł aż 32%.

Wprowadzenie limitu ulgi abolicyjnej dotyczy podatników, których zagraniczne dochody są osiągane ze źródeł takich jak: stosunek pracy, stosunek służbowy, praca nakładcza, spółdzielczy stosunek pracy, działalność gospodarcza oraz działalność wykonywana osobiście lub z praw majątkowych w zakresie praw autorskich i praw pokrewnych w rozumieniu odrębnych przepisów, z wykonywanej poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej działalności artystycznej, literackiej, naukowej, oświatowej i publicystycznej, z wyjątkiem dochodów (przychodów) uzyskanych z tytułu korzystania z tych praw lub rozporządzania nimi. 

Kogo nie dotknęły zmiany w uldze abolicyjnej?

Niekorzystne zmiany nie objęły marynarzy (wykonujących pracę poza terytorium lądowym państw), w przypadku których ustawodawca zdecydował o zachowaniu ulgi abolicyjnej na wcześniejszych zasadach, a tym samym możliwości efektywnego zwolnienia z opodatkowania dochodów zagranicznych w Polsce, pod warunkiem, że podatek od tych dochodów został zapłacony za granicą.

Jakie są metody opodatkowania dochodów z pracy za granicą?

Do dochodów zagranicznych stosuje się regulacje zawarte w tzw. umowach o unikaniu podwójnego opodatkowania przewidujących wyłączenie z progresją i proporcjonalne odliczenie.

W przypadku państw, z którymi Polska zawarła umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania przewidujących metodę wyłączenia z progresją (np. Albania, Czechy, Cypr, Francja, Luksemburg, Łotwa, Niemcy, Szwajcaria, Szwecja, Turcja, Ukraina, Włochy), podatnik co do zasady nie zapłaci podatku w Polsce od dochodu zagranicznego, lecz musi wykazać go w deklaracji PIT, co może wpłynąć na efektywną stawkę podatku. Jest to najkorzystniejsze rozwiązanie dla podatników.

W przypadku natomiast, gdy zgodnie z umową obowiązuje tzw. metoda proporcjonalnego odliczenia, można od polskiego podatku odliczyć podatek zapłacony za granicą. Tej metody unikania podwójnego opodatkowania dotyczą niekorzystne zmiany w możliwości skorzystania z tzw. ulgi abolicyjnej, czyli dodatkowego odliczenia dla podatników. 

Zastosowanie metody proporcjonalnego odliczenia dotyczy państw takich jak np.: Arabia Saudyjska, Armenia, Australia, Austria (od 1 stycznia 2019 r.), Belgia (od 01.01.2021 r.), Chile, Dania (od 01.01.2021), Egipt, Finlandia (od 01.01.2020), Gruzja, Holandia, Indie, Iran, Irlandia (od 01.01.2020), Izrael (od 01.01.2020), Japonia (od 01.01.2020), Kanada (od 01.01.2021), Katar, Kazachstan, Kirgistan, Korea Południowa, Litwa  (od 01.01.2020), Macedonia, Malezja, Mołdawia, Norwegia (od 01.01.2021), Nowa Zelandia (od 01.01.2020), Portugalia (od 01.01.2021), Rosja, Słowacja (od 01.01.2020), Słowenia (od 01.01.2019), Singapur, Syria, Tajwan, Tadżykistan, USA, Uzbekistan, Wielka Brytania (od 01.01.2020), Zjednoczone Emiraty Arabskie (od 01.01.2021), Grecja, Jordania, Pakistan (od 1.01.2022), Estonia, Hiszpania, Tajlandia (od 01.01.2023), Bułgaria, Chiny (od 01.01.2024), Rumunia (od 01.01.2024).

Jak ograniczenie ulgi abolicyjnej wpływa na opodatkowanie dochodów uzyskanych w krajach, z którymi Polska nie zawarła umów o unikaniu podwójnego opodatkowania?

Do dochodów zagranicznych uzyskanych w krajach, z którymi Polska nie podpisała umów o unikaniu podwójnego opodatkowania (np. Argentyna, Bahamy, Brazylia, Dominikana, Ekwador, Haiti, Kambodża, Kuba, Liechtenstein, Madagaskar, Malediwy, Monako, Nigeria, Panama, San Marino, Seszele, Wenezuela), stosuje się metodę proporcjonalnego odliczenia, tj. metodę rozliczeń, której dotyczą niekorzystne zmiany polegające na ograniczeniu ulgi abolicyjnej.

MLI zmienia zasady rozliczenia dochodów zagranicznych

Polska ratyfikowała konwencję MLI, w ramach której zmienia się metodę unikania podwójnego opodatkowania na metodę proporcjonalnego odliczenia w dużej liczbie umów. W konsekwencji przewiduje się wprowadzenie tej mniej korzystnej metody do coraz większej liczby umów. 

Zmiany już odczuli bądź je dopiero zauważą polscy rezydenci podatkowi zarabiający między innymi w krajach takich jak:

Lista państw prawdopodobnie będzie ulegać w przyszłości zmianom, gdyż kolejne państwa mogą ratyfikować konwencję MLI, choć przystąpienie nie zawsze oznacza zmianę metody unikania podwójnego opodatkowania.

Co to oznacza dla podatników?

Limit wysokości ulgi abolicyjnej wpływa na różną wysokość należnego w Polsce podatku w zależności od kraju, w którym podatnik osiągnął zagraniczny dochód. Pracujący np. w Niemczech, Francji, Czechach polscy rezydenci podatkowi korzystają z metody wyłączenia z progresją. Pracujący z kolei w Austrii, Wielkiej Brytanii, Holandii, Słowacji, Belgii, Irlandii, Grecji opodatkowują dochody uzyskane z tych krajów w Polsce i dopłacają podatek według skali (stosując odliczenie ulgi abolicyjnej w ograniczonej wysokości). Polscy rezydenci podatkowi pracujący lub planujący pracę za granicą powinni każdorazowo dokonać gruntownej analizy przepisów.

Dodatkowo warto sprawdzać, które kraje ratyfikowały Konwencję MLI zmieniającą metodę unikania podwójnego opodatkowania, aby wiedzieć jak aktualizacje przepisów ograniczających ulgę abolicyjną wpłyną na opodatkowanie zagranicznych dochodów.