To już druga nowelizacja specustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa.
Wśród zmian, które pracodawcy w Polsce powinni wziąć pod uwagę znalazły się m.in.:
1) Wyłączenie możliwości stosowania wobec osób objętych Specustawą nie tylko przepisów z ustawy o udzielaniu ochrony na terytorium Polski, ale i przepisu ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku w zakresie zwolnienia z konieczności uzyskania zezwolenia na pracę osób objętych ochroną czasową.
2) Obligatoryjne unieważnienie zaświadczeń o ochronie czasowej dla beneficjentów Specustawy.
3) Zawieszenie biegu terminów na załatwienie spraw m.in. na pobyt czasowy, pobyt stały, pobyt rezydenta długoterminowego UE, zmiany zezwolenia na pobyt czasowy i pracę oraz zezwolenia na pobyt czasowy w celu wykonywania pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji (Blue Card) do 31 grudnia 20222 r. Nie stosuje się również w tym okresie przepisów o bezczynności.
Co to oznacza dla pracodawców w Polsce?
Wspomniane zmiany ograniczają pracodawcom działającym w Polsce, możliwość wyboru ram współpracy z osobami objętymi Specustawą. Pracodawcy, którzy rozważają współpracę z osobami delegowanymi do Polski muszą wziąć pod uwagę konieczność uzyskania dla nich zezwolenia na pracę, bowiem bez takiego zezwolenia, pracę będą mogli wykonywać tylko ci obywatele objęci Specustawą, którzy z pracodawcą w Polsce zawrą polską umowę o pracę lub polską umowę cywilnoprawną.
Jednocześnie, pracodawcy powinni wziąć pod uwagę większe ryzyko rotacji pracowników z Ukrainy. Brak konieczności uzyskania dla nich zezwolenia na pracę oraz możliwość ubiegania się o zezwolenie na pobyt bez wskazania zatrudniającego go podmiotu daje możliwość szybszej i bardziej elastycznej zmiany pracodawcy w porównaniu do cudzoziemców, których taki obowiązek dotyczy.
Pracodawcy muszą również wziąć pod uwagę możliwe opóźnienia w procesowaniu wniosków o zezwolenia na pobyt dla pracowników - obywateli krajów innych niż Ukraina. Urzędy wojewódzkie mogą wstrzymywać procesowanie (np. nowych) wniosków pobytowych aż do końca roku 2022 w zależności od sytuacji migracyjnej w Polsce.
Nowelizacja Specustawy przewiduje również pewne udogodnienia dla pracodawców, np.
1) Wprowadzenie możliwości składania przez pracowników przebywających w Polsce wniosków wizowych w Polsce bezpośrednio do departamentu Ministerstwa Spraw Zagranicznych bez pośrednictwa konsula pod warunkiem m.in. bycia obywatelem państwa określonego w odrębnych przepisach. To rozwiązanie zgodnie z uzasadnieniem zmian, kierowane ma być zarówno do obywateli Ukrainy, jak i Białorusi.
2) Możliwość wydania zezwolenia na pobyt czasowy w następstwie posiadania wizy dla celów humanitarnych - rozporządzenie określi obywatelstwa, których posiadanie będzie uprawniać do ubiegania się o udzielenie takiego zezwolenia, uwzględniając potrzeby polskiej polityki migracyjnej. To rozwiązanie ma również zaadresować sytuację obywateli Białorusi poszukujących ochrony w Polsce.