Nie każda transakcja na znakach towarowych to unikanie opodatkowania (Opinia Rady PUO)

Rada do Spraw Przeciwdziałania Unikaniu Opodatkowania ("Rada PUO") w uchwale z 30 września nr 8/2022 uznała, że sprzedaż i leasing zwrotny znaków towarowych i nieruchomości nie stanowiły unikania opodatkowania bowiem transakcja miała, obok osiągnięcia korzyści podatkowej, również inne istotne cele biznesowe - pozwoliła na faktyczną dywersyfikację struktury grupy oraz umożliwiła pozyskanie zewnętrznego finansowania przez spółkę celową.

Stan faktyczny 

Sprawa dotyczyła grupy spółek, w których skład wchodziła spółka SKA (później przekształcona w spółkę komandytową), w której akcjonariuszem był podatnik wobec którego toczyło się postępowanie. Spółka ta była właścicielem znaków towarowych i nieruchomości. Sprzedała ona do sp. z o.o. prawa do znaków towarowych i tego samego dnia została zawarta umowa licencyjna na korzystanie z nich przez sp. komandytową.

W konsekwencji nabycia znaków towarowych przez sp. z o.o. nastąpiło też ujawnienie ich wartości początkowej w księgach tej spółki według wartości rynkowej oraz rozpoczęcie amortyzacji podatkowej. Następnie, już po przekształceniu, spółka komandytowa sprzedała sp. z o.o nieruchomości, które zostały wynajęte podmiotom powiązanym, w tym spółce sprzedającej (spółce komandytowej). 

Nabycie aktywów przez sp. z o.o. zostało sfinansowane kredytem inwestycyjnym uzyskanym od powiązanego banku. Równolegle spółka komandytowa uzyskała od banku kredyt obrotowy. Środki pozyskane przez spółkę komandytową ze sprzedaży (pośrednio pochodzące z kredytu inwestycyjnego uzyskanego przez nabywcę) jak i sam kredyt obrotowy pozyskany przez spółkę komandytową posłużyły sfinansowaniu obligacji wyemitowanych podatnika i zostały wykorzystane przez niego na realizację celów inwestycyjnych. W 2018 roku nastąpiło przejęcie kontroli właścicielskiej nad spółką komandytową, spółką z o.o. oraz dwiema innymi spółkami z Grupy przez niezależny podmiot. 

Szef KAS uznał, że korzyścią podatkową będącą konsekwencją podjętych czynności była możliwość obniżenia przez podatnika (jako komandytariusza, posiadającego dominujący udział w zyskach spółki komandytowej) wysokości zobowiązania podatkowego poprzez zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów opłat za najem nieruchomości oraz opłat licencyjnych za korzystanie ze znaków towarowych, ponoszonych przez Spółkę komandytową, na podstawie faktur wystawionych przez spółkę z o.o. 

Rozstrzygnięcie Rady PUO

Rada PUO uznała, że podatnik rzeczywiście osiągnął korzyść podatkową w postaci obniżenia wysokości zobowiązania podatkowego poprzez zaliczenie do kosztów uzyskania przychodu opłat za najem nieruchomości oraz opłat licencyjnych za korzystanie ze znaków towarowych, ponoszonych przez spółkę komandytową. Rada PUO uznała jednak, że Szef KAS we wniosku nie wykazał, że sposób działania storny był sztuczny a osiągnięta korzyść sprzeczna z przedmiotem lub celem ustawy podatkowej lub jej przepisu. Mimo wezwania Rady PUO Szef KAS nie uzupełnił w toku postępowania swojego stanowiska poprzez wykazanie sprzeczności korzyści i sztuczności działań podatnika. 

Rada PUO oceniając całokształt okoliczności sprawy uwzględniła argumentację podatnika wskazująca, że celem jego działania było (1) pozyskanie przez spółkę z o.o., jako spółkę celową, zewnętrznego finansowania oraz (2) dywersyfikacja struktury grupy kapitałowej. Dała ona w szczególności wiarę zewnętrznej ekspertyzie, która wskazywała, że korzyści niepodatkowe, związane m.in. z optymalizacją struktury kapitału grupy, pozostawały istotnie wyższe od kwoty osiągniętej korzyści podatkowej. Rada PUO wskazała, że w toku postępowania Szef KAS nie przedstawił żadnych argumentów i dowodów, które podważałyby wnioski ze wskazanej zewnętrznej ekspertyzy. W związku z tym Rada uznała, że nie można przyjąć, że działanie podatnika było realizowane przede wszystkim w celu osiągnięcia korzyści podatkowej, a w związku z tym że nie została spełniona przesłanka celu. Nadto Rada PUO uznała, że ponieważ czynności strony miały uzasadnienie gospodarcze to nie można ich uznać za sztuczne. 

Rada PUO wytknęła również Szefowi KAS brak wykazania sprzeczności korzyści podatkowej z przedmiotem lub celem ustawy podatkowej lub jej przepisu a także brak ustosunkowania się do kwestii związanych ze sztucznością działania podatnika.

Nasz komentarz

Do początku 2019 r. dla zastosowania klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania czynność musiała być podjęta przede wszystkim w celu osiągnięcia korzyści podatkowej sprzecznej z przedmiotem lub celem ustawy podatkowej lub jej przepisu. W omawianej sprawie podatnik, poprzez przedstawienie zewnętrznej ekspertyzy finansowej porównującej korzyść podatkową z korzyściami nie podatkowymi (związanymi z optymalizacją struktury finansowania grupy) zdołał przekonać Radę PUO, że zrealizowane przez niego czynności miały istotne niepodatkowe uzasadnienie. Niezależnie od tego wydaje się, że Szefowi KAS w toku postępowania nie udało się przedstawić Radzie PUO przekonywującego wyjaśnienia gdzie w omawianej sprawie leży sprzeczność korzyści podatkowej z przedmiotem lub celem ustawy podatkowej lub jej przepisu.