Komisja Europejska podjęła kroki prawne przeciwko Polsce, wzywając ją do przyspieszenia wdrażania tzw. dyrektywy plastikowej (wprowadza ona m.in. zakaz wykorzystywania niektórych plastikowych produktów).
Przepisy krajowe w tym zakresie miały zacząć obowiązywać już od 3 lipca 2021 r., ale jak do tej pory nie doczekaliśmy się niczego więcej poza propozycją ustawy (numer z Rządowego Centrum Lgislacji: UC73) oraz właściwych projektów rozporządzeń. Polska ma teraz dwa miesiące na podjęcie właściwych kroków w tym zakresie. W przeciwnym wypadku Komisja Europejska może skierować sprawę do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z wnioskiem o nałożenie kar finansowych.
Tymczasem, została opublikowana kolejna wersja projektu ustawy który ma wprowadzić system kaucyjny. Zgodnie z zapowiedziami przedstawicieli Ministerstwa Klimatu i Środowiska, projekt w październiku ma trafić do dalszych prac legislacyjnych w ramach Parlamentu. Sam system kaucyjny ma zacząć obowiązywać od 1 stycznia 2025 r. Nie zmienia to jednak faktu, że przygotowanie (organizacyjne,finansowe oraz w zakresie współpracy w łańcuchu dostaw) ze strony przedsiębiorców będzie wymagało tak długiego vacatio legis.
Powyższe może doprowadzić do nałożenia się prac nad dwoma ważnymi projektami ustaw, co niekoniecznie może się przełożyć na dobrą jakość legislacji. Przy czym ze względu na goniące terminy, polski rząd może nie mieć wyboru jak tylko procedować przedmiotowe projekty i doprowadzić do ich jak najszybszego przyjęcia.
Warto podkreślić, iż projekt ustawy który wdraża dyrektywę plastikową jest jednym z kilku projektów, który ma za zadanie całościowe wdrożenie pakietu odpadowego do krajowego porządku prawnego. Kolejnymi regulacjami są:
- kompleksowe wdrożenie Rozszerzonej Odpowiedzialności Producenta („ROP”), która w istocie sprowadza się do nałożenia nowego podatku nazywanego opłatą opakowaniowną oraz
- wprowadzenie systemu kaucyjnego, który na ten moment będzie obejmować butelki z tworzyw sztucznych jednorazowego użytku o pojemności do 3l, butelki szklane wielokrotnego użytku o pojemości do 1,5l oraz puszki aluminiowe do 1l.
Zakładany termin wejścia w życie regulacji dotyczącej ROP to również 2023 r. co oznacza, że w tym samym roku przedsiębiorcy będą zmuszeni dostosować się do dwóch nowych, obszernych regulacji.
Skutki dla przedsiębiorców i konsumentów
Wśród potencjalnych skutków wymienionych regulacji należy przede wszystkim zwrócić uwagę na zwiększone koszty funkcjonowania przedsiębiorców oferujących produkty w opakowaniach, które zostaną objęte nowymi regulacjami, a dla konsumentów - podwyżkę cen. Jedynym sposobem, żeby niejako uciec od regulacji dotyczących dyrektywy plastikowej jest sprawienie, aby opakowania produktów straciły status „jednorazowych”, co będzie zmuszało przedsiębiorstwa do pozyskiwania już wykorzystanych opakowań z rynku i potraktowania ich jako surowiec a nie odpad. Takie działania spowodują, że wykorzystane opakowania plastikowe zyskają na wartości i zaczną w większym wymiarze trafiać z powrotem do gospodarki. Podsumowując, w każdym możliwym wariancie nastąpi wzrost kosztów działalności.
Autorzy:
