Ostatnie lata przyniosły liczne zmiany dla większości sektorów produkcyjnych. Jednym z trendów jest rosnąca zależność od mikroprocesorów i innych komponentów półprzewodnikowych. Bez nich niemożliwe jest już nie tylko wytwarzanie zaawansowanych produktów takich jak samochody, ale nawet prostszych urządzeń, jak choćby sprzęt AGD. Odpowiedzią na te trendy jest przyjęty w grudniu 2023 r. program wsparcia sektora półprzewodników w Polsce.
Program „Krajowe Ramy Wspierania Strategicznych Inwestycji Półprzewodnikowych" powołany został na podstawie Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/1781 z dnia 13 września 2023 r. oraz Uchwały Rady Ministrów z dnia 8 grudnia 2023 r. Jego całkowity budżet do 2026 roku wyniesie ponad 7 miliardów złotych, z czego na 2024 rok przewidziano niecałe 3 mld złotych, natomiast na lata 2025 i 2026 - nieco ponad 2 miliardy złotych rocznie. Za koordynowanie i monitorowanie realizacji programu odpowiedzialny będzie minister właściwy do spraw informatyzacji.
Na co i dla kogo?
Wsparcie w ramach programu przyznawane będzie inwestorom tworzącym zintegrowany zakład produkcyjny lub otwartą unijną fabrykę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, które będą prowadziły działalność w obszarze półprzewodników. Zgodnie z definicją przyjętą przez Komisję Europejską półprzewodnikiem jest:
a) materiał (w tym nowe materiały) pierwiastkowy albo złożony, którego przewodność elektryczną można modyfikować; lub
b) komponent składający się z szeregu warstw materiałów półprzewodnikowych, izolacyjnych i przewodnikowych, określonych według z góry ustalonego wzorca, i przeznaczony do wykonywania ściśle określonych funkcji elektronicznych lub fotonicznych, lub obu tych funkcji.
Zintegrowane zakłady produkcyjne (ZZP) definiowane są jako obiekty pierwsze tego rodzaju, służące do wytwarzania półprzewodników oraz – w stosownych przypadkach – projektowania, lub służące do produkcji sprzętu lub kluczowych komponentów takiego sprzętu, wykorzystywanego głównie do wytwarzania półprzewodników w Unii Europejskiej, które mogą integrować inne etapy łańcucha dostaw i które przyczyniają się do bezpieczeństwa dostaw i do odporności unijnego ekosystemu półprzewodników, a ponadto mogą – w stosownych przypadkach – przyczyniać się do bezpieczeństwa globalnych łańcuchów dostaw półprzewodników.
Otwarte unijne fabryki (OUF) definiowane są jako obiekty pierwsze tego rodzaju, wytwarzające półprzewodniki w Unii Europejskiej, które oferują zdolność produkcyjną przedsiębiorstwom niepowiązanym i tym samym przyczyniają się do bezpieczeństwa dostaw na rynek wewnętrzny oraz do odporności unijnego ekosystemu półprzewodników, a ponadto mogą – w stosownych przypadkach – przyczyniać się do bezpieczeństwa globalnych łańcuchów dostaw półprzewodników.
Pod pojęciem “obiekt pierwszy tego rodzaju” należy rozumieć nowy lub znacznie zmodernizowany zakład wytwarzania półprzewodników lub zakład produkcji sprzętu lub kluczowych komponentów takiego sprzętu, wykorzystywanego głównie w wytwarzaniu półprzewodników. Obiekt musi być innowacyjny pod kątem procesu wytwarzania lub produktu końcowego. Wymogiem jest, aby innowacje te nie były jeszcze obecne w UE lub aby ich budowa na terenie UE nie została jeszcze przewidziana. Zalicza się tu również innowacje, które dotyczą zwiększenia: mocy obliczeniowej lub poziomu bezpieczeństwa, ochrony lub niezawodności, efektywności energetycznej i środowiskowej, generacji technologii lub materiału do podłoża lub udoskonaleń we wdrażaniu procesów produkcji prowadzących do zwiększenia wydajności lub które prowadzą do poprawy zdolności do recyklingu lub redukcji czynników produkcji.
Dofinansowanie
Maksymalny dopuszczalny pułap pomocy publicznej dla projektu, mającego na celu utworzenie zintegrowanego zakładu produkcyjnego lub otwartej unijnej fabryki, będzie określony w oparciu o stwierdzoną lukę w finansowaniu w odniesieniu do kosztów projektu. Mechanizm oparty na określeniu luki w finansowaniu odnosi się do różnicy pomiędzy dodatnimi i ujemnymi przepływami pieniężnymi w okresie istnienia inwestycji, zdyskontowanymi do swojej bieżącej wartości w oparciu o odpowiedni czynnik dyskontowy odzwierciedlający stopę zwrotu, jaką inwestor musi uzyskać, aby zrealizować projekt, w szczególności pod kątem istniejącego ryzyka. Ostateczna wartość pomocy zostanie więc obliczona w oparciu o stwierdzoną lukę w finansowaniu.
Kiedy można składać aplikację?
Wsparcie zostanie udzielone na wniosek Inwestora, który zobligowany jest m.in. do złożenia tzw. informacji o projekcie oraz analizy efektu zachęty do Polskiej Agencji Inwestycji i Handlu S.A. (PAIH), a następnie, gdy projekt otrzyma rekomendację PAIH, do złożenia do ministra właściwego do spraw informatyzacji wniosku o udzielenie pomocy publicznej wraz z niezbędnymi załącznikami.
Pomoc na podstawie Krajowych Ram nie może zostać udzielona, jeśli Inwestor rozpoczął prace nad projektem przed dniem złożenia wniosku o udzielenie pomocy publicznej.
W programie nie określono konkretnych terminów naborów, zatem przewidujemy, że wnioski będzie można składać w trybie ciągłym, w momencie, kiedy Inwestor będzie posiadał gotową dokumentację do aplikowania o wsparcie.
Program wsparcia zostanie uruchomiony w 2024 roku i będzie obowiązywał do roku 2026.
Warunki aplikowania
Do aplikowania w programie uprawnione będą projekty, w których:
- Inwestor złoży wniosek do Komisji Europejskiej o formalne uznanie projektu zakładu jako posiadającego status ZZP lub OUF (ZZP prowadzą produkcję dla własnych celów handlowych i mogą włączyć do swojego modelu biznesowego inne etapy łańcucha dostaw oprócz produkcji, takie jak projektowanie i sprzedaż produktów) lub otwartej unijnej fabryki (OUF oferują zdolność produkcyjną innym przedsiębiorstwom),
- Inwestor zagwarantuje, że ZZP lub OUF nie będą podlegać eksterytorialnemu stosowaniu obowiązków świadczenia usług publicznych nakładanych przez państwa trzecie w sposób, który mógłby osłabić zdolność przedsiębiorstwa do wypełniania zobowiązań wynikających na skutek uruchomienia etapu kryzysowego w związku z poważnymi zakłóceniami w dostawach półprzewodników lub poważnymi przeszkodami w handlu półprzewodnikami w Unii oraz zobowiąże się do poinformowania Komisji Europejskiej w przypadku zaistnienia takiego obowiązku,
- Inwestor zobowiąże się do poniesienia nakładów inwestycyjnych w wysokości co najmniej 850 mln zł, w związku z utworzeniem ZZP lub OUF w okresie realizacji projektu nie dłuższym niż 20 lat,
- utworzonych zostanie co najmniej 100 nowych miejsc pracy, a Inwestor zobowiąże się do ich utrzymania do końca trwania projektu,
- Inwestor zobowiąże się do współpracy z podmiotami tworzącymi system szkolnictwa wyższego i nauki,
- do końca trwania projektu Inwestor zobowiąże się do utrzymania w ZZP lub w OUF, na które otrzymał pomoc, składników majątku, których wartość początkowa odpowiada co najmniej 80% nakładów inwestycyjnych (nie wyklucza się wymiany przestarzałych instalacji lub sprzętu w związku z szybkim rozwojem technologicznym),
- Inwestor zobowiąże się do współfinansowania projektu przynajmniej w zakresie różnicy pomiędzy kosztami inwestycji a wartością udzielonej pomocy, ze środków wolnych od wszelkiego publicznego wsparcia.
Ponadto, projekty obejmujące zintegrowane zakłady produkcyjne i otwarte unijne fabryki muszą spełnić szereg dodatkowych wymogów m.in:
- przyczyniać się do rozwoju start-upów i sektora MŚP, a także realizować założenia wynikające z zielonej i cyfrowej transformacji UE,
- zobowiązać się do ciągłego inwestowania w innowacje na terenie Unii Europejskiej, aby zapewnić konkretne postępy w dziedzinie technologii półprzewodnikowych lub opracować technologię nowej generacji,
- rozwijać i wdrażać szkolenia w zakresie kształcenia i umiejętności oraz zwiększać pulę wykwalifikowanej i posiadającej odpowiednie umiejętności kadry pracowniczej.
Komentarz PwC
Program został już uchwalony, ale wciąż znajduje na wczesnym etapie wdrażania, stąd nie znamy jeszcze wszystkich szczegółowych wymogów związanych z ubieganiem się o wsparcie. O wszystkich szczegółach będziemy informować Państwa na bieżąco.
Informacja sprzed kilku miesięcy o planach inwestycyjnych firmy Intel pod Wrocławiem, która będzie największą zagraniczną inwestycją w historii Polski, pokazuje, że nasz kraj jest atrakcyjnym miejscem do lokowania tego typu przedsięwzięć. Dzięki strategicznemu położeniu, wykwalifikowanym pracownikom IT oraz wielu uczelniom wyższym, Polska ma szansę na odegranie istotnej roli w trwającym procesie przenoszenia produkcji półprzewodników bliżej rynków odbiorców.
Dodatkowo, rynek półprzewodników jest obecnie na kluczowym etapie zmian. Coraz więcej producentów zapowiada rozpoczęcie produkcji procesorów w litografii 2 nm i mniejszej. Pozwoli to na wytwarzanie dużo sprawniejszych i bardziej energooszczędnych półprzewodników, a tym samym ich wykorzystanie w jeszcze szerszym spektrum produktów.
Warto być częścią tak istotnej dla niemal każdej gałęzi przemysłu zmiany. Zachęcamy wszystkie podmioty zainteresowane programem do kontaktu z ekspertami Zespołu Ulg i Dotacji, którzy z chęcią odpowiedzą na wszystkie Państwa pytania w tym zakresie.
Autorzy:
