Przepisy tzw. Polskiego Ładu 2.0, obowiązujące od 1 lipca 2022 r., dopuszczają unikalną w wymiarze prawa podatkowego możliwość zmiany formy opodatkowania dochodów z działalności gospodarczej po zakończeniu roku podatkowego. Rozwiązanie to, mające dać przedsiębiorcom szansę wyboru najodpowiedniejszej formy rozliczenia za rok 2022, w obliczu szerokich zmian wprowadzonych w tymże roku, niesie jednak ze sobą szereg ryzyk.
Polski Ład – nowe zasady opodatkowania i oskładkowania
Rok 2022 obfitował w zmiany, które przysporzyły wielu problemów nie tylko podatnikom, ale również profesjonalnym księgowym i doradcom podatkowym. Na skutek niedoskonałości przepisów, wprowadzano ich kolejne modyfikacje, które zakończyły się przyjęciem obowiązującego od 1 lipca Polskiego Ładu w wersji 2.0. Dla przedsiębiorców przyniosło to określone skutki:
- Podatnicy rozliczający się według skali nie mają możliwości odliczenia nawet części kwoty zapłaconej składki zdrowotnej od należnego podatku. Niższa stawka progresywnego podatku została jednak obniżona z 17% do 12%.
- Przedsiębiorcy rozliczający się liniowo płacą składkę zdrowotną w wysokości 4,9% dochodu (jednak nie mniej niż 9% minimalnego wynagrodzenia). Część składki, do określonego limitu, można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu lub odliczyć od dochodu.
- Przedsiębiorcy rozliczający się ryczałtem opłacają składkę zdrowotną w wysokości 9% wymiaru, który z kolei zależy od wysokości osiąganego przychodu. Składki nie można odliczyć od podatku, jednak możliwe jest zmniejszenie podstawy opodatkowania o 50% zapłaconych składek (pomniejszenie przychodu).
Tak znaczące nowelizacje przepisów wprowadzone w trakcie trwania roku podatkowego spowodowały, iż obciążenia podatkowe i składkowe wielu przedsiębiorców zmieniły się. Ustawodawca dopuścił więc możliwość zmiany formy rozliczenia za cały 2022 rok podatkowy do końca terminu złożenia zeznania za ten rok – czyli do 2 maja 2023 r.
Komentarz PwC
Możliwość zmiany formy opodatkowania wraz ze złożeniem zeznania za 2022 rok niesie jednak ze sobą pewne ograniczenia i pułapki. Przede wszystkim należy mieć na uwadze, iż:
- dopuszczalne jest jedynie przejście na rozliczenie według skali
podatnicy rozliczający się liniowo lub ryczałtem mogą wybrać opodatkowanie według skali, jednak przedsiębiorcy opłacający w ciągu roku podatek progresywny nie mogą zdecydować się na ryczałt lub podatek liniowy. Niemożliwa jest także zmiana z ryczałtu na podatek liniowy i odwrotnie.
- zmiana formy rozliczenia za 2022 rok dotyczy tylko tego roku podatkowego
co do zasady, podatnik dokonuje wyboru formy opodatkowania w terminie do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym osiągnął pierwszy w roku podatkowym przychód lub do końca roku podatkowego, jeżeli pierwszy taki przychód został osiągnięty w grudniu roku podatkowego. W rezultacie, przedsiębiorcy kontynuujący działalność w roku 2023 muszą nadal dokonać wyboru formy opodatkowania do dnia 20 lutego 2023 r. W przeciwnym razie, będą musieli rozliczać się tak, jak robili to w roku 2022, bez względu na ewentualną zmianę formy rozliczenia dokonywaną poprzez złożenie zeznania za rok 2022.
- analizując najkorzystniejszą formę opodatkowania, nie należy brać pod uwagę jedynie zmian dotyczących wysokości opodatkowania
wybór opodatkowania w formie skali za rok 2022 odnosić się będzie również do zasad opłacania składki zdrowotnej. W konsekwencji, podatnik opłacający składkę jako liniowiec lub ryczałtowiec będzie zmuszony do jej rekalkulacji za cały rok, pokrycia różnicy wraz z odsetkami oraz korekty dokumentów rozliczeniowych.
- zmiana formy opodatkowania to także dodatkowe formalności
w szczególności osoby rozliczające się w ciągu roku ryczałtem i prowadzące ewidencję przychodów, będą zmuszone do wstecznego otworzenia i uzupełnienia księgi przychodów i rozchodów.
- zmiany formy opodatkowania za rok 2022 nie można cofnąć
jeśli podatnik złoży w terminie (do 2 maja 2023 r.) zeznanie właściwe dla swojej dotychczasowej formy opodatkowania (PIT-36L dla liniowców i PIT-28 dla ryczałtowców), nie będzie miał szansy na wybór skali, nawet jeśli dokona korekty zeznania i złoży formularz PIT-36.
Jak widać, każdy przedsiębiorca przed dokonaniem wyboru musi głęboko przeanalizować swoją sytuację i dokonać symulacji wszystkich obciążeń za rok 2022 – podatkowych oraz w zakresie ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych. Musi także wziąć pod uwagę, iż wysokość składki zdrowotnej przy przejściu na skalę z reguły zwiększa się, a osoby rozliczające się do tej pory ryczałtem czeka konieczność uzupełniania księgi przychodów i rozchodów za cały rok. Dodatkowo, nie można także zapomnieć o terminie 20 lutego – tego dnia jest ostatni moment na wybór formy opodatkowania za rok 2023.
Autorzy:
