17 lipca 2025 r. belgijski sąd skierował pytanie prejudycjalne do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (“TSUE”) w sprawie zgodności zasady UTPR (under-Taxed Profits Rule – zasada Niedostatecznie Opodatkowanych Zysków) z prawem unijnym.
Zgodnie z zasadą UTPR, jeżeli podatek minimlany nie jest pobierany od danej jednostki składowej w ramach QDMTT lub IIR, jego poboru dokonują inne jednostki składowe grupy Zasada UTPR ma na celu zapewnienie efektywnego poboru globalnego podatku minimalnego od wszystkich jednostek składowych grupy.
Pytanie prejudycjalne dotyczy potencjalnego naruszenia Karty Praw Podstawowych UE oraz Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej.
Pytanie prejudycjalne
Sąd zadał TSUE następujące pytanie:
Czy artykuły od 12 do 14 dyrektywy Rady (UE) 2022/2523 z dnia 14 grudnia 2022 r. w sprawie zapewnienia globalnego minimalnego poziomu opodatkowania międzynarodowych grup przedsiębiorstw oraz dużych grup krajowych w Unii w zakresie, w jakim przepisy te wymagają od państw członkowskich objęcia jednostek grupy mających siedzibę w Unii, które są częścią grupy MNE, uzupełniającym podatkiem UTPR, czyniąc tym samym te jednostki odpowiedzialnymi za niedostatecznie opodatkowane zyski osiągane przez inne jednostki grupy w innej jurysdykcji, i bez rozróżniania na podstawie zdolności finansowej tych odpowiedzialnych jednostek grupy—naruszają artykuły 15, 16, 17, 20 i 21 Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej, artykuły 49 i 56 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, zasadę pewności prawa i zasadę terytorialności podatkowej?
Mówiąc prościej, belgijski sąd zwrócił się do TSUE o ustalenie czy przepisy dyrektywy dotyczące zasady UTPR naruszają:
- Podstawowe swobody UE, wynikające z Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej takie jak, swoboda przedsiębiorczości i swoboda świadczenia usług.
- Podstawowe prawa wynikające z artykułów Karty Praw Podstawowych UE, takie jak swoboda wyboru zawodu i prawo do podejmowania pracy, swoboda prowadzenia działalności gospodarczej, prawo własności, równość wobec prawa, niedyskryminacja.
- Zasadę terytorialności i pewności prawa
Wpływ
Rozstrzygnięcie TSUE w tej sprawie może mieć istotny wpływ na przyszły kształt filaru II. Zasada UTPR ma fundamentalne znaczenie dla funkcjonowania globalnego podatku minimalnego zapewniając pobór podatku minimalnego również w odniesieniu do tych podmiotów z grup międzynarodowych, które są zlokalizowane w jurysdykcjach, które nie implementowały filaru II. Jej ewentualne zakwestionowanie może podważyć nieuchronność poboru podatku wyrównawczego.
Autorzy:
