Projekt zmian w Ordynacji podatkowej

Projekt nowelizacji zakłada zniesienie kompetencji naczelnika urzędu skarbowego do przeprowadzania kontroli podatkowych. Sama instytucja kontroli podatkowej pozostanie w ograniczonej formie utrzymana dla organów jednostek samorządu terytorialnego będących organami podatkowymi w zakresie podatków podlegających ich właściwości (np. podatek od nieruchomości), jak również w pewnym zakresie dla Szefa KAS.

Proponowana zmiany zakładają jednak rozszerzenie kompetencji organów podatkowych w ramach czynności sprawdzających m.in. o prawo do wykonywania czynności dotychczas podejmowanych w toku kontroli podatkowych (w tym do przeprowadzania oględzin i przesłuchiwania świadków). 

W zakresie instytucji indywidualnych interpretacji przepisów podatkowych najbardziej istotna i jednocześnie budząca największe kontrowersje zmiana polega na dodaniu przepisu art. 14ba, zgodnie z którym interpretacja indywidualna oraz jej zmiana jest ważna tylko przez okres 5 lat od dnia jej wydania. Aby nadal korzystać z ochrony wynikającej z posiadania interpretacji indywidualnej, podatnik musiałby złożyć ponowny wniosek. Co ważne, przepisy przejściowe przewidują, że wydane już interpretacje indywidualne również będą podlegać 5-letniemu terminowi ważności, przy czym wydane przed dniem 1 stycznia 2019 r. mają stracić ważność z dniem 1 stycznia 2024 r.

Proponowane zmiany odnoszące się do instytucji przedawnienia zobowiązań podatkowych dotyczą m.in. dodania nowych przesłanek zawieszenia biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego, które obejmują:

• wszczęcie kontroli celno-skarbowej;
• wszczęcie lub przejęcie przez Szefa KAS postępowania, w którym może być wydana decyzja z zastosowaniem klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania (art.119 Ordynacji podatkowej).

Najwięcej kontrowersji wzbudza regulacja odnosząca się do zawieszenia biegu terminu przedawnienia w związku z wszczęciem kontroli celno-skarbowej. Zgodnie z regulacją ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej, kontrola celno-skarbowa powinna być zakończona nie później niż w ciągu 3 miesięcy od jej wszczęcia - w praktyce jednak często ulega przedłużeniu i trwa rok, dwa lub więcej, co istotnie wydłużyć może termin przedawnienia.

Wiążąca informacja klasyfikacyjna stanowić ma uzupełnienie katalogu wiążących informacji obecnie funkcjonujących w systemie prawa podatkowego i celnego - tj. wiążącej informacji stawkowej, wiążącej informacji akcyzowej, wiążącej informacji taryfowej i wiążącej informacji o pochodzeniu towarów. Zakres wymienionych wiążących informacji jest ograniczony do zagadnień związanych z podatkiem od towarów i usług, podatkiem akcyzowym i długiem celnym. Wiążąca informacja klasyfikacyjna ma uzupełnić tę lukę i pozwolić na uzyskanie informacji co do klasyfikacji towaru, usługi wyrobu, środka trwałego, usługi, działalności określonego rodzaju, świadczenia itp. według Nomenklatury scalonej (CN) albo przepisów o statystyce publicznej (PKWiU, KŚT, PKD) niezbędnej do obliczenia innych podatków (głównie chodzi o podatki dochodowe - PIT, CIT, ryczałt). Wiążąca informacja klasyfikacyjna wydawana będzie na okres 5 lat przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej bez zbędnej zwłoki, nie później niż terminie 3 miesięcy od dnia otrzymania wniosku.

Zgodnie z proponowaną regulacją Minister Finansów określałby opłaty za wydanie interpretacji indywidualnych w drodze rozporządzenia w oparciu o kryterium wielkości i przychodów podmiotów zakwalifikowanych do danej grupy. Opłata ma nie przekraczać 100% minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Dotychczas wniosek o wydanie opinii zabezpieczającej podlega opłacie w wysokości 20.000 zł. Projektowana zmiana zakłada, że wniosek o wydanie opinii zabezpieczającej podlegać będzie opłacie w wysokości 10-krotności minimalnego wynagrodzenia za pracę, obowiązującego na dzień złożenia wniosku (przykładowo, gdyby opłata wnoszona byłaby 1 lipca 2023 r. wynosiłaby 36.000 zł, bowiem od tego dnia minimalne wynagrodzenie wynosić ma 3.600 zł). 

Projektowane zmiany zakładają:

• rozciągnięcie stosowania przepisów działu IIIB Ordynacji podatkowej (przeciwdziałanie wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych) na dostawców usług płatniczych innych niż banki i spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe;
• możliwość dokonywania przez Szefa KAS blokad rachunków, o których mowa w art. 49 ust. 1 pkt 3 ustawy - Prawo bankowe,
• rozszerzenie katalogu danych osobowych oraz rozliczeniowych gromadzonych przez szefa KAS;
• wydłużenie maksymalnego terminu blokady rachunku wynikającego z art. 119zv § 1 Ordynacji podatkowej z 72 do 96 godzin.

Projektowane zmiany zakładają wprowadzenie:

• odpowiedzialności członków zarządu spółki kapitałowej za zaległości podatkowe w przypadku wykreślenia spółki z rejestru w trakcie postępowania podatkowego;
• tzw. kaskadowej odpowiedzialności członków zarządu spółki kapitałowej będącej komplementariuszem spółki komandytowej lub spółki komandytowo-akcyjnej za zaległości podatkowe takich spółek.