Na stronie Ministerstwa Finansów opublikowany został komunikat, zgodnie z którym Polska i Niemcy zawarły w ostatnich dniach listopada 2020 r. porozumienie dotyczące zasad opodatkowania pracy zdalnej wykonywanej przez pracowników transgranicznych w czasie pandemii COVID-19. Porozumienie wprowadza zmianę do ogólnej zasady opodatkowania dochodów pracowników transgranicznych, tj. opodatkowania w miejscu świadczenia pracy.
Wprowadzenie nowych zasad dot. opodatkowania pracy zdalnej pracowników transgranicznych
Zawarte w listopadzie 2020 r. porozumienie wprowadza tzw. fikcję prawną na potrzebę stosowania art. 15 ust. 1 polsko - niemieckiej umowy w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku (dalej zwanej UPO) .
Przyjmuje się, że ze względu na działania podjęte przez Polskę i Niemcy mające przeciwdziałać pandemii COVID-19, pracę wykonywaną w domu (tj. w państwie rezydencji) przez pracownika na rzecz pracodawcy z drugiego państwa, można uznać za pracę wykonywaną w państwie, w którym pracownik wykonywałby tę pracę, gdyby nie podjęto działań antykryzysowych. Oznacza to przyjęcie fikcji prawnej wykonywania pracy w dotychczasowym państwie zatrudnienia, w celu utrzymania zasad opodatkowania obowiązujących przed wybuchem pandemii COVID-19. Przyjęte zasady stosuje się również do dochodów z tytułu służby publicznej, zgodnie z art. 19 ust. 1.
Kogo dotyczy
Porozumienie dotyczy tych pracowników transgranicznych, którzy wykonywali pracę z domu wyłącznie w wyniku działań podjętych przez polski lub niemiecki rząd oraz ich odpowiednie instytucje w celu walki z pandemią COVID-19.
Rozwiązanie nie znajduje zastosowania do:
- pracowników świadczących pracę zdalną z państwa rezydencji lub państwa trzeciego, która i tak byłaby świadczona w ten sposób niezależnie od kryzysu związanego z pandemią, oraz
- tych pracowników, którzy z uwagi na zapisy umowy o pracę są zobowiązani do świadczenia pracy zdalnej z państwa rezydencji.
Wymogi formalne
W celu skorzystania przez pracowników transgenicznych z powyżej przedstawionego rozwiązania, pracownicy mają obowiązek:
- stosować jednakowe rozwiązania w Polsce i Niemczech,
- dysponować odpowiednią dokumentacją (tj. pisemne potwierdzenie pracodawcy o liczbie dni odesłania pracownika na pracę zdalną związaną z przeciwdziałaniem pandemii COVID-19).
Czas obowiązywania
Porozumienie ma charakter czasowy i dotyczy okresu między 11 marca 2020 r. a grudniem 2020. Porozumienie będzie automatycznie przedłużone na okres wykraczający poza grudzień 2020 r., chyba że zostanie wypowiedziane przez którąkolwiek ze stron.
Komentarz PwC
Wprowadzone zmiany, zgodnie z komentarzem Ministerstwa Finansów, mają na celu uproszczenie rozliczeń podatkowych pracowników transgranicznych pomiędzy Polską a Niemcami. Dla części pracowników mogą jednak skomplikować te rozliczenia - np. dla pracowników, którzy do tej pory częściowo pracowali zdalnie z terytorium innego państwa, należy teraz ustalić, które dni spędzone poza terytorium państwa zwykłego zatrudnienia podlegają opodatkowaniu według nowej zasady.
W związku z tym, że zmiana wprowadzana jest tuż przed końcem roku, wątpliwości budzi też sposób rozliczania miesięcznych zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych w przypadku osób, które taką pracę zdalną z terytorium innego państwa wykonywały w trakcie roku i z tytułu tej pracy nie były rozliczane zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych - zgodnie zresztą z dotychczas obowiązującymi zasadami.
Z punktu widzenia pracodawcy niezbędne jest również przygotowanie odpowiedniej dokumentacji umożliwiającej zastosowanie nowych, szczególnych zasad opodatkowania pracowników transgranicznych. Porozumienie mówi o konieczności posiadania pisemnego potwierdzenia pracodawcy.
Uwzględnienie postanowień nowego porozumienia polsko-niemieckiego dot. opodatkowania pracy zdalnej pracowników transgranicznych jest niezbędne w celu prawidłowego wystawienia formularzy PIT-11 przez pracodawców oraz rozliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych przez pracowników transgranicznych w Polsce za rok 2020.
Autorzy:
