W ostatnich tygodniach świat obiegają informacje o skutkach, jakie niesie ze sobą groźny wirus COVID-19. W erze globalizacji błyskawiczne rozprzestrzenianie się wirusa powoduje szereg konsekwencji, nie tylko w zakresie medycyny i szeroko pojętego zdrowia publicznego. Skutki odczują także pracodawcy i pracownicy, a część z nich będzie miała aspekt podatkowy.
COVID-19 a globalna gospodarka
W ostatnim czasie szerokim echem odbijają się podejmowane na całym świecie działania, mające na celu ograniczenie skutków rozprzestrzeniania się groźnego wirusa, popularnie zwanego pod nazwą koronawirus. Świat biznesu reaguje na zagrożenie poprzez ograniczanie przemieszczania się osób, odwoływanie targów, kongresów i konferencji. Popularną formą zapobiegania szerzenia się wirusa jest ograniczanie kontaktów bezpośrednich oraz wzrost znaczenia form komunikacji mobilnej. Pracownicy często są kierowani do pracy zdalnej.
Jakie konsekwencje podatkowe mogą nieść ze sobą te działania dla pracowników i pracodawców?
Zmiany w mobilności pracowników
Niektóre państwa wprowadziły ograniczenia w mobilności, a także okresy kwarantanny dla osób np. powracających z podroży do krajów, w których przypadki koronawirusa zostały potwierdzone.
W konsekwencji pobyt pracownika przebywającego na terytorium innego państwa może się przedłużyć. Fakt ten może spowodować istotne skutki podatkowe, np. poprzez przekroczenie okresu 183 dniowego pobytu na terytorium innego państwa, co w większości przypadków będzie powodowało obowiązek opodatkowania przychodów tam uzyskanych zgodnie z prawem lokalnym. Może też powstać szereg konsekwencji dla polskiej spółki, np. obowiązek zagranicznej rejestracji dla celów podatkowych lub ubezpieczeń społecznych.
Możliwa jest także inna sytuacja. Ze względu na obowiązkową kwarantannę może okazać się, że planowany wyjazd pracownika na zagraniczny kontrakt przesuwa się w czasie, lub też osoba zatrudniona na zagranicznym kontrakcie ze względów profilaktycznych decyduje się wrócić do Polski. W tej sytuacji dochodzi do wykonywania pracy na rzecz pracodawcy zagranicznego z terytorium Polski. Może to skutkować obowiązkiem opodatkowania PIT w Polsce przychodu takiego pracownika, a także powstania tzw.” zakładu podatkowego” zagranicznej spółki w Polsce.
Warto również wspomnieć, iż pracownicy nieprzebywający w podróży służbowej uzyskają dodatkowy przychód np. z tytułu zapewnienia przez pracodawcę zakwaterowania, transportu, czy innych świadczeń w miejscu (przymusowego) pobytu.
Profilaktyka a podatki
W przypadku pracownika, w stosunku, do którego istnieje podejrzenie zakażenia wirusem (np. po powrocie z kraju, w którym potwierdzono przypadki jego występowania), pracodawca ma możliwość skierowania go na badania profilaktyczne, celem potwierdzenia lub wykluczenia zakażenia. Pojawiają się pytania o możliwość wykonania tych badań na zasadach podobnych do medycyny pracy, a więc na koszt pracodawcy.
Pracownik może zostać również skierowany do wykonywania pracy z domu (jeśli oczywiście charakter jego pracy na to pozwala). W takiej sytuacji, pracodawca może wypłacić pracownikowi ekwiwalent pieniężny z tytułu używania przy wykonywaniu pracy stanowiących własność pracownika narzędzi, materiałów czy sprzętu. Należy rozważyć, jakie konsekwencji podatkowe niesie ze sobą wypłata ekwiwalentu.
Pracodawcy z kolei poniosą zwiększone koszty związane z koniecznością dostosowania się do nowej rzeczywistości. Powstanie konieczność opracowania procedur działania i kontroli w związku z większą ilością przypadków pracy zdalnej, a także ograniczaniem wydarzeń wymagających jednoczesnej obecności dużej liczby osób.
Co to dla mnie oznacza?
Warto być przygotowanym na wyjątkowe okoliczności związane z globalnymi skutkami profilaktyki zachorowań na koronawirus.
Odpowiednie procedury, polityki i regulaminy, a także zapewnienie właściwego zaplecza oceny skutków podatkowych np. dla osób przebywających za granicą lub wracającym z zagranicy pomoże spółkom w funkcjonowaniu podczas obecnego i możliwych przyszłych kryzysów. Pozwoli również na skuteczne budowanie wizerunku odpowiedzialnego pracodawcy.
Autorzy:
