FSR czyli nowy obowiązek notyfikacyjny

Rozporządzenie UE w sprawie subsydiów zagranicznych zakłócających rynek wewnętrzny  przewiduje dla KE szerokie uprawnienia do przeciwdziałania zakłóceniom spowodowanym przez zagraniczne subsydia. Elementem tych regulacji jest również obowiązek notyfikacji w niektórych  procesach fuzji i przejęć, przetargów publicznych, a także faktu otrzymania takiego subsydium przez spółkę, jej głównych dostawców czy podwykonawców. 

Rozporządzenie  2022/2560 dotyczące Foreign Subsidies Regulation (FSR) weszło w życie 12 stycznia 2023 roku, a od 12 października 2023 wprowadziło obowiązki notyfikacyjne*.

Nowe regulacje rozszerzyły unijne zasady pomocy publicznej, w myśl które zakazana jest selektywna pomoc państwa skutkująca zakłóceniami na rynku wewnętrznym, również na  subsydia zagraniczne z państw trzecich. Na mocy rozporządzenia Komisja Europejska uzyskała uprawnienia do weryfikacji (m.in. na podstawie informacji uzyskanych na podstawie obligatoryjnych notyfikacji) i blokowania połączeń i przejęć (M&A) oraz zamówień publicznych. Uzyskała ona również prawo prowadzenia dochodzeń w innych sprawach, jeśli uzna, że przedsiębiorstwo otrzymuje subsydia spoza UE. Dochodzenie takie może zostać wszczęte z urzędu, na podstawie zgłoszenia dokonanego przez państwo, organizacje lub obywateli. 

Jak definiowane jest subsydium zagraniczne? 

Subsydium zagraniczne istnieje w przypadku, gdy państwo trzecie wnosi, bezpośrednio lub pośrednio, wkład finansowy, który przynosi korzyść przedsiębiorstwu prowadzącemu działalność gospodarczą na rynku wewnętrznym i którego zakres jest ograniczony prawnie lub faktycznie do co najmniej jednego przedsiębiorstwa lub co najmniej jednej branży. 

Subsydia zagraniczne mogą zakłócać rynek wewnętrzny i wpływać negatywnie na równość warunków prowadzenia różnego rodzaju działalności gospodarczej w Unii. Sytuacja taka może wystąpić w szczególności w kontekście koncentracji skutkujących zmianą kontroli nad unijnymi przedsiębiorstwami, jeżeli koncentracje takie są w pełni lub częściowo finansowane z subsydiów zagranicznych, lub jeżeli wykonawcom korzystającym z subsydiów zagranicznych udziela się zamówień w Unii.

Kiedy subsydium prowadzi do zakłócenia na rynku wewnętrznym?

Zakłócenie na rynku wewnętrznym występuje, w przypadku gdy subsydium zagraniczne może poprawić pozycję konkurencyjną danego przedsiębiorstwa na rynku wewnętrznym i gdy wskutek tego dane subsydium zagraniczne faktycznie lub potencjalnie negatywnie wpływa na konkurencję na rynku wewnętrznym.

Jeżeli całkowita kwota subsydium zagranicznego dla przedsiębiorstwa nie przekracza 4 mln EUR w ciągu dowolnego okresu trzech kolejnych lat uznaje się, że jest mało prawdopodobne, by to subsydium zagraniczne zakłócało rynek wewnętrzny.

Jeżeli całkowita kwota subsydium zagranicznego dla przedsiębiorstwa nie przekracza kwoty pomocy de minimis na każde państwo trzecie w ciągu dowolnego okresu trzech kolejnych lat, nie uznaje się, że to subsydium zagraniczne zakłóca rynek wewnętrzny

Jakie subsydia wiążą się z obowiązkmi notyfikacyjnymi na gruncie FSR? 

Notyfikacji podlegają m.in.: 

• Subwencje wszelkiego rodzaju; gwarancje; prawa przyznawane bez odpowiedniego wynagrodzenia; dotacje
  
• Pomoc finansowa, taka jak pożyczki, finansowanie i zaliczki zwrotne, instrumenty kapitału podwyższonego ryzyka, inwestycje kapitałowe i umorzenia długów
• Ulgi podatkowe

Co grozi za niedopełnienie obowiązków?

Obowiązek raportowania koncentracji oraz udzielanych zamówień publicznych przekraczających progi notyfikacyjne obowiązuje od 12 października 2023 r., a jego niedopełnienie może skutkować wysokimi karami finansowymi, nawet do 10% globalnego obrotu w poprzedzającym roku obrotowym.

Jakie działania mogą zostać podjęte w przypadku identyfikacji subsydium wpływającego na rynek wewnętrzny? 

KE została uprawniona  do nakładania środków kompensacyjnych aby zaradzić zakłóceniu na rynku wewnętrznym faktycznie lub potencjalnie wywołanemu przez subsydium zagraniczne. Zgodnie z rozporządzeniem środki takie muszą pozostawać proporcjonalne i całkowicie i skutecznie zaradzić rzeczywistemu lub potencjalnemu zakłóceniu na rynku wewnętrznym wywołanemu przez subsydium zagraniczne. 

Zobowiązania lub środki kompensacyjne mogą polegać między innymi na:

a) zaproponowaniu dostępu na sprawiedliwych, rozsądnych i niedyskryminujących warunkach do infrastruktury, w tym obiektów badawczych, zdolności produkcyjnych lub infrastruktury kluczowej, które zostały nabyte lub są wspierane za pomocą subsydiów zagranicznych zakłócających rynek wewnętrzny, chyba że taki dostęp jest już zapewniony ustawodawstwem unijnym;

b) zmniejszeniu mocy produkcyjnych lub obecności na rynku, w tym przez tymczasowe ograniczenie działalności handlowej;

c) zaniechaniu niektórych inwestycji;

d) udzielaniu licencji na sprawiedliwych, rozsądnych i niedyskryminujących warunkach na aktywa nabyte lub rozwijane za pomocą subsydiów zagranicznych;

e) publikacji wyników w zakresie badań i rozwoju;

f) zbyciu niektórych aktywów;

g) zażądaniu od przedsiębiorstw, aby rozwiązały daną koncentrację;

h) zwrocie subsydium zagranicznego, z uwzględnieniem odpowiedniej stopy procentowej obliczonej zgodnie z metodą określoną w rozporządzeniu Komisji (WE) nr 794/2004 (20);

i) zobowiązaniu danych przedsiębiorstw do dostosowania ich struktury zarządzania.

Podsumowanie

Podsumowując FSR: 

• wprowadza nowe obowiązki notyfikacyjne w ramach procesów wybranych fuzji, przejęć i zamówień publicznych, a także 
• uzależnia skuteczność wybranych transakcji od poprzedzenia ich stosowną procedurą,
•  umożliwia KE prowadzenie dochodzeń w obszarze subsydiów zagranicznych oraz stosowanie środków kompensacyjnych, ukierunkowanych na zaradzenie potencjalnym zakłóceniom wywołanemu przez subsydium zagraniczne. 

***

*Rozporządzenie będzie miało zastosowanie również do zagranicznych subsydiów przyznanych w ciągu pięciu lat przed 12 lipca 2023 roku, jeśli subsydia te zakłócają konkurencję po 12 lipca 2023 roku.