TSUE zbada możliwość jednoczesnego korzystania zwolnienia z akcyzy dla energii elektrycznej dla podmiotów energochłonnych oraz wykorzystywanej do procesów elektrolitycznych

Postanowieniem z dnia 28 grudnia 2022 r., Naczelny Sąd Administracyjny skierował do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej pytania prawne dotyczące wykładni terminu “rzeczywisty koszt nabycia energii elektrycznej”, oraz  przesłanek korzystania ze zwolnienia z podatku akcyzowego, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt a - na gruncie Dyrektywy Rady 2003/96 z 27 października 2003 r. w sprawie restrukturyzacji wspólnotowych przepisów ramowych dotyczących opodatkowania produktów energetycznych i energii elektrycznej (Dz.U.UE.L.2003.283.51, dalej jako “Dyrektywa”).

Pytanie zostało zadane w wyniku postępowania zainicjowanego przez decyzję Naczelnika Urzędu Skarbowego w Toruniu, odmawiającej Podatnikowi zwrotu części zapłaconej akcyzy od energii wykorzystanej w 2016 r. Uzasadniając powyższą decyzję organ wskazał, że korzystanie przez Podatnika ze zwolnienia dla energii elektrycznej wykorzystywanej w procesach elektrolitycznych, ujętego w art. 30a ust. 7a ust. 2 [uzasadnienie postanowienia zawiera błędnie wskazaną podstawę prawną - o przedmiotowym zwolnieniu stanowi art. 30 ust. 7a pkt 2 ustawy o podatku akcyzowym - przypis PwC], pozbawia go prawa do korzystania ze zwolnienia przeznaczonego dla zakładów energochłonnych, zawartego w art. 31d ust. 1 ustawy o podatku akcyzowym. Ponadto, w opinii organów skarbowych, zgodnie z art. 17 ust. 1 lit. a Dyrektywy, rzeczywisty koszt nabycia energii elektrycznej obejmuje jedynie cenę energii elektrycznej wraz z podatkami, z wyłączeniem podatku VAT oraz opłat związanych z jej nabyciem, takich jak opłata dystrybucyjna itp. 

Stanowisko organów podzielił również Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy. Sąd pierwszej instancji stanął na stanowisku, iż zwolnienie dla zakładów energochłonnych odnosi się do całego zakładu i całości energii elektrycznej, wykorzystywanej przez ten zakład, a nie jedynie do części energii, która jest wykorzystywana w procesach elektrolitycznych. Ponadto Sąd uznał, że w rozumieniu Dyrektywy, “nabycie energii elektrycznej” nie uwzględnia kosztów związanych z nabyciem.

W wyniku złożenia przez Podatnika skargi kasacyjnej, sprawa trafiła do rozpoznania przez Naczelny Sąd Administracyjny, który powziął wątpliwości co do wykładni przyjętej przez organy oraz sąd pierwszej instancji. 

W uzasadnieniu postanowienia NSA wskazał, że wynikające z dyrektywy zwolnienie dla podmiotu energochłonnego ma na celu zapewnienie prawidłowego funkcjonowania rynku wewnętrznego oraz konkurencyjności, realizacji polityki wspólnoty oraz respektowanie protokołu z Kioto. W związku z powyższym, Naczelny Sąd Administracyjny powziął wątpliwość czy wykładnia, na podstawie której skorzystanie z innego zwolnienia, uregulowanego w ustawie krajowej,  pozbawia Podatnika możliwości zwolenia mającego realizować cele prawa unijnego, jest zgodna przepisami Dyrektywy.

Odnosząc się natomiast do kosztów nabycia energii Sąd podniósł, iż przepisy Dyrektywy 2003/96 odnoszą się do “rzeczywistych kosztów” i nie ustanawiają w tym zakresie żadnych wyłączeń. Nie można więc jednoznacznie stwierdzić, że termin ten nie obejmuje kosztów, które są ściśle związane z jej nabyciem, tj. opłaty dystrybucyjnej czy kosztów świadectwa pochodzenia energii. 

W konsekwencji NSA zadał następujące pytania: 

a) Czy przepis art. 17 ust. 1 lit. a) dyrektywy Rady 2003/96 z 27 października 2003 r. w sprawie restrukturyzacji wspólnotowych przepisów ramowych dotyczących opodatkowania produktów energetycznych i energii elektrycznej (Dz.U.UE.L.2003.283.51) może być rozumiany w ten sposób, że do rzeczywistego kosztu nabytej energii elektrycznej zaliczać należy jedynie cenę nabycia samej energii elektrycznej, z wyłączeniem jakichkolwiek dodatkowych opłat, na przykład opłaty dystrybucyjnej, których poniesienie zgodnie z obowiązującymi w państwie członkowskim przepisami jest niezbędne dla możliwości zakupu energii elektrycznej?"

b) Czy przepis art. 17 ust. 1 lit. a) dyrektywy 2003/96, należy interpretować w ten sposób, że sprzeciwia się on wyłączeniu zwolnienia z akcyzy od nabycia energii elektrycznej dla zakładu energochłonnego [art. 31d ust. 1 ustawy z 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym, (Dz. U. z 2022 r., poz. 143)] w przypadku, gdy zakład ten korzysta ze zwolnienia przedmiotowego z akcyzy na podstawie przepisów krajowych (art. 30 ust. 7a ustawy o podatku akcyzowym), gdy zakład ten wykaże, że w stosunku do tej samej energii nie korzysta z tych dwóch zwolnień jednocześnie i przy założeniu, że łączna kwota zwolnień nie przekroczy kwoty zapłaconej akcyzy za ten sam okres?

Jeśli są Państwo zainteresowani szczegółową dyskusją na powyższy temat, zapraszamy do kontaktu.