Koniec roku pełnego wyzwań dla całej gospodarki przyniósł niespodziewanie kilka ciekawych, bo perspektywicznych informacji. Znacznie przyspieszyły prace nad środowiskiem prawnym służącym inwestycjom w energię ze źródeł odnawialnych, a dokładnie w energię wiatrową.
19 listopada 2020 r. Komisja do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów opublikowała strategię UE, której celem jest wykorzystanie potencjału energii z morskich źródeł odnawialnych na rzecz przyszłości neutralnej dla klimatu. Celem strategii jest sukcesywne zwiększanie udziału energii z morskich źródeł odnawialnych: 60 GW do 2030 roku i 300 GW do 2050 roku w skali UE. Równocześnie państwa członkowskie są zachęcane do wypracowania ram długoterminowej współpracy transgranicznej, co jednak wiąże się z koniecznością włączenia celów dotyczących rozwoju energii z morskich źródeł odnawialnych do krajowych planów zagospodarowania przestrzennego obszarów morskich, które powinny zostać przedłożone Komisji do marca 2021 roku. Warto przypomnieć, że kraje członkowskie UE, od roku 2020 zobowiązane są wytwarzać minimum 15 % energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych, w tym o charakterystyce morskiej.
Po opublikowaniu strategii nie trzeba było długo czekać na odpowiedź polskiego rządu. Już 27 listopada 2020 r. Rada Ministrów przyjęła projekt tzw. ustawy offshorowej (projekt z dnia 23 grudnia 2019 roku ustawy o promowaniu wytwarzania energii elektrycznej w morskich farmach wiatrowych). W dniu 3 grudnia 2020 r. projekt ustawy skierowany został do Sejmu i prawdopodobnie już 10 grudnia trafi do prac sejmowych.
Przyspieszone działania rządu ukierunkowane są na realizację założenia (przedstawionego publicznie), by na polskim morzu pierwsze farmy wiatrowe pojawiły się już w 2024 roku i powstawały sukcesywnie aż do 2033 roku. Perspektywa realizacji wskazanych kategorii inwestycji nie jest jednak tak odległa, jak mogłoby wynikać z tych założeń.
Kluczowe cele ustawy offshorowej
System proponowany przez ustawę offshorową, w pierwszym etapie przewiduje wsparcie dla farm wiatrowych o łącznej mocy wynoszącej 5,9 GW, które przyznawane będzie w drodze decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki. Skorzystanie ze wsparcia w ramach pierwszej fazy będzie możliwe tylko do końca czerwca 2021 roku, o ile wniosek o to wsparcie zostanie złożony do dnia 31 marca 2021 r. W tym zakresie minister właściwy do spraw energii określi w drodze rozporządzenia w oparciu o wskaźniki makroekonomiczne (z uwzględnieniem kosztów operacyjnych, inwestycyjnych oraz uzasadnionego zwrotu z kapitału zaangażowanego) wysokość ceny stanowiącej podstawę do rozliczenia w pierwszej fazie ujemnego salda w rozumieniu przepisów OZE.
Zgodnie z założeniami ustawy offshorowej wsparcie w kolejnych latach ma być przyznawane w formule konkurencyjnych aukcji. Co istotne maksymalny okres wsparcia morskich farm wiatrowych, w przeciwieństwie do innych technologii źródeł odnawialnych, ma wynosić 25 lat, przy czym ma on być liczony od daty wytworzenia pierwszej energii z farmy, a nie z jej poszczególnych etapów. Uwarunkowane jest to wysokościami inwestycji oraz przeciętnym cyklem życia projektu morskiej farmy wiatrowej.
Każdy wytwórca zamierzający ubiegać się o wsparcie w kolejnych latach będzie zobowiązany do przeprowadzenia dialogu z potencjalnymi dostawcami materiałów i usług na potrzeby realizacji morskich farm wiatrowych oraz przejścia prekwalifikacji. Zgłaszane instalacje będą musiały być nowe, do systemu wsparcia bowiem nie będą dopuszczane urządzenia wyprodukowane wcześniej niż 72 miesiące przed dniem wytworzenia po raz pierwszy energii.
Ustawa offshorowa przewiduje uproszczenie procedur, skracające czas realizacji inwestycji w morskie farmy wiatrowe, między innymi wprowadzona ma zostać możliwość oddawania do użytkowania i wchodzenia do systemu wsparcia morskich farm wiatrowych w etapach.
Zgodnie z projektem inwestorzy zobowiązani będą do uiszczania opłaty od morskich farm wiatrowych, jako, że zasadniczo nie będą one podlegać opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości. Stawka opłaty wyliczana będzie jako iloczyn mocy zainstalowanej danej farmy w MW i kwoty 23 tys. zł. Podstawą wyliczenia opłaty będzie moc zainstalowana danej farmy, stawka opłaty będzie iloczynem tej mocy w MW i kwoty 23 tys. zł.
Jak zareagować?
Bez przesadnej ostrożności można stwierdzić, że to ważny krok do dywersyfikacji źródeł energii elektrycznej i zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego, a zarazem obiecująca perspektywa dla przedsiębiorców.
Z uwagi na przewidziane w ramach systemu wprowadzanego projektowaną ustawą offshorową terminy szczególnie istotne jest bieżące śledzenie postępów prac legislacyjnych, aby dochować tych terminów i odpowiednio przygotować się do udziału w systemie.
Eksperci z zakresu prawa energetycznego PwC Legal służą swoją wiedzą, w szczególności w zakresie tego, co oferuje przedsiębiorcom zaprezentowana strategia oraz procedowana ustawa offshorowa, a także tego, jakie kroki podjąć, aby przygotować się do inwestycji.
Zapraszamy do kontaktu.
Autorzy:
