W dniu 6 czerwca 2023 Rada Ministrów przyjęła długo wyczekiwaną nowelizację ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi mającą na celu wprowadzenie systemu kaucyjnego w Polsce.
Zgodnie z założeniami ustawy, system kaucyjny obejmie trzy rodzaje opakowań na napoje tj.:
- butelki z tworzyw sztucznych do 3 litrów,
- butelki szklane wielorazowego użytku do 1,5 litra oraz
- metalowe puszki o maksymalnej pojemności do 1 litra.
Proponowane przepisy nakładają na każdą jednostkę handlu detalicznego i hurtowego obowiązek pobierania kaucji od nabywców produktów w opakowaniach objętych systemem kaucyjnym. Ponadto, sklepy o powierzchni handlowej powyżej 200 metrów kwadratowych objęte będą obowiązkiem zbierania opakowań i odpadów opakowaniowych powstałych z opakowań podlegających systemowi kaucyjnemu oraz zwrotu kaucji. Mniejsze placówki handlowe będą miały możliwość dobrowolnego uczestnictwa w systemie kaucyjnym w tym zakresie.
Co więcej, w ramach nowo powstałego systemu kaucyjnego, podmioty wprowadzające produkty w opakowaniach na napoje do obrotu, będą musiały podjąć kroki m.in. mające na celu przystąpienie do podmiotu reprezentującego, pełniącego rolę operatora systemu czy też umieszczania na opakowaniach informacji o wysokości kaucji. Dodatkowo, wprowadzający produkty w opakowaniach w ramach systemu kaucyjnego będą zobowiązani do sfinansowania systemu kaucyjnego w zakresie:
- selektywnego zbierania opakowań i odpadów opakowaniowych;
- odbierania opakowań i odpadów opakowaniowych z jednostek handlu;
- transportu opakowań do producenta oraz odpadów opakowaniowych do zakładu przetwarzania;
- kosztów ewidencjonowania i sprawozdawczości;
- rozliczenia kaucji z jednostkami handlu i finansowania wypłat kaucji dla użytkownika końcowego;
- kosztów zbierania opakowań i odpadów opakowaniowych przez przedsiębiorcę prowadzącego jednostkę handlu.
System będzie zaimplementowany w formule bezparagonowej, co oznacza, że do zwrotu opakowania objętego systemem kaucyjnym nie trzeba będzie przedkładać dowodu zakupu potwierdzającego jego nabycie. Niezależnie od rodzaju opakowania, wysokość kaucji za jedną sztukę zwróconego opakowania wyniesie 0,50 zł. Kaucja, która nie zostanie odebrana przez konsumentów, trafi do podmiotów wprowadzających produkty w opakowaniach na napoje i będzie mogła zostać przez nich wykorzystana do sfinansowania systemu.
Pomimo, że system kaucyjny zacznie funkcjonować dopiero od 2025 roku, w naszej ocenie skala regulacji oraz ilość wyzwań jakie stoją zarówno przed wprowadzającymi produkty w opakowaniach na napoje, jak też jednostkami handlowymi wskazują na potrzebę podjęcia jak najszybszych działań przygotowawczych.
Autorzy:
