Optymalizacja w RET była jedną z pierwszych jaką zakwestionował Szef Krajowej Administracji Skarbowej („KAS”) po wejściu w życie przepisów dotyczących przeciwdziałaniu unikania opodatkowania.
Regulacje dotyczące przeciwdziałania unikaniu opodatkowania zostały wprowadzone do Ordynacji podatkowej dnia 15 lipca 2016 r. Jak sama nazwa wskazuje, ich głównym celem jest zapobieganie unikaniu obowiązków podatkowych przez podatników. Wprowadzono także stosowną, szczegółową procedurę dotyczącą stosowania klauzuli.
Co należy rozumieć przez unikanie opodatkowania? Zgodnie z art. 119a § 1 Ordynacji podatkowej jest to czynność dokonana przede wszystkim w celu osiągnięcia korzyści podatkowej, sprzecznej w danych okolicznościach z przedmiotem i celem przepisu ustawy podatkowej. W uproszczeniu, jest to takie działanie, które nie zostałoby zastosowane, gdyby nie towarzysząca podmiotowi chęć osiągnięcia korzyści podatkowej. Zazwyczaj organy wskazują na brak ekonomicznego i biznesowego uzasadnienia dla takiej czynności. Przy zastosowaniu klauzuli skutki podatkowe dokonania danej czynności mogą być określone albo poprzez odmówienie działaniom podatnika jakiejkolwiek skuteczności na gruncie prawa podatkowego, albo też ich reklasyfikację.
W stanie faktycznym we wspomnianej powyżej sprawie, spółka przeniosła własność nieruchomości na podmiot powiązany, wskutek czego przestała być podatnikiem RET w zakresie tej konkretnej nieruchomości. Jednocześnie, nowy właściciel uiszczał niższy podatek, ponieważ podstawą opodatkowania danej budowli była już wartość rynkowa budowli, a nie jak w przypadku poprzedniego właściciela – wartość początkowa.
O uznaniu powyższej operacji za sztuczną przesądził fakt, iż pierwotny właściciel nadal wykorzystywał przedmiotową nieruchomość w swojej działalności gospodarczej w ten sam sposób jak przed sprzedażą, jednakże na podstawie umowy dzierżawy, a nie prawa własności.
W wyniku przeprowadzonego postępowania, Szef KAS uznał, że jedynym celem zbycia nieruchomości było uniknięcie opodatkowania. Po zapoznaniu się z oceną prawną szefa KAS spółka złożyła deklaracje, w których ujęła wszystkie budowle sprzedane i użytkowane w 2016 i 2017 r. w wartości sprzed transakcji. Wpłaciła też 2 mln zł zaległego podatku.
W przypadku korzyści uzyskanych w RET, organem właściwym do zastosowania klauzuli jest burmistrz, wójt oraz prezydent miasta (Szef KAS może na wniosek tego organu przejąć postępowanie). Z uwagi na fakt, iż RET jest jednym z największych źródeł dochodów własnych budżetu gminy, bardzo często duże przesunięcia i zmniejszenia w tym zakresie, organy lokalne odczuwają niezwykle dotkliwie, co może skłaniać do podejmowania działań przeciwdziałających takim praktykom.
Autorzy:
