Upłynęły już ponad dwa lata od kiedy Ministerstwo Finansów (MF) rozpoczęło pilotaż Programu Współdziałania. Jakie regulacje wprowadzono, jaki jest status Programu i jakie są dalsze plany MF w tym zakresie?
Na te pytania odpowiadamy w dalszej części artykułu.
Czym jest Program Współdziałania?
Program Współdziałania powstał w oparciu o wytyczne organizacji systemu podatkowego proponowanego przez OECD, tzw. Horizontal Monitoring Compliance.
Głównym założeniem projektu jest ścisła i stała współpraca Krajowej Administracji Skarbowej (KAS) oraz największych podatników podatku dochodowego od osób prawnych, realizowana poprzez podejmowanie czynności zmierzających do zapewnienia przestrzegania prawa podatkowego w oparciu o transparentność, zrozumienie oraz wzajemne zaufanie obu stron. Program Współdziałania jest skierowany do podmiotów gospodarczych osiągających przychody powyżej 50 mln euro w roku podatkowym.
Dzięki uczestnictwu w programie zaangażowane podmioty zyskują możliwość podjęcia działań dostosowanych do indywidualnych potrzeb zmierzających do zapewnienia przestrzegania prawa podatkowego - w ścisłej współpracy z organem podatkowym. Organ będzie na bieżąco konsultował i nadzorował poprawność podejmowanych decyzji, ale także prawidłowość wewnętrznych procesów i mechanizmów funkcjonujących w obszarze podatkowym. Opisywane rozwiązanie ma zastąpić kontrolę podatkową przeprowadzoną w standardowej formie.
Dołączenie do programu wiąże się również z szeregiem dodatkowych korzyści dla podatników, do których zaliczyć można możliwość zawierania porozumień w zakresie interpretacji prawa podatkowego czy też zastosowania ulg w odsetkach za zwłokę od zaległości podatkowych. Katalog korzyści związanych z dołączeniem jest dostępny na stronie programu.
Warunkiem dołączenia do programu jest pozytywne przejście audytu podatkowego oraz niezależnego audytu funkcji podatkowej. Szczegółowe informacje o procesie aplikacji i dołączenia do programu mogą być znalezione w dokumentacji przygotowanej przez MF, która jest dostępna na stronie programu. Dokumenty związane z uczestnictwem w Programie Współdziałania obejmują, m.in. Podręcznik dla uczestnika Programu Współdziałania, Wytyczne w zakresie Ram Wewnętrznego Nadzoru Podatkowego, a także Otwarty katalog rodzajów ryzyka podatkowego opracowany na potrzeby niezależnego audytu funkcji podatkowej.
Opublikowane dokumenty skierowane są przede wszystkim do podmiotów zainteresowanych udziałem w Programie, mają jednak też niebagatelne znaczenie dla wszystkich podatników. Stanowią bowiem cenną wskazówkę, jak zdaniem Ministerstwa Finansów powinny zostać ukształtowane procesy i mechanizmy funkcjonujących w obszarze podatkowym, a także w jakim zakresie funkcja podatkowa powinna zostać ustrukturyzowana i sformalizowana. Dodatkowo, dokumenty kierunkowo wskazują postrzeganie przez organy podatkowe roli, zadań, czy zakresu odpowiedzialności organów zarządczych i nadzoru, czy osób zaangażowanych w rozliczenia podatkowe, szczególnie dyrektorów finansowych.
Jaki jest status Programu?
W kolejnych etapach rozwoju pilotażowego programu aktywnie uczestniczy Zespół PwC, m.in. poprzez wsparcie eksperckie SIG Sp. z o.o., która jako pierwsza zawarła umowę o współdziałanie z KAS. Nasi Eksperci w sposób kompleksowy wspierali Spółkę w procesie przygotowania do złożenia wniosku o zawarcie umowy o współdziałanie z Szefem Krajowej Administracji Skarbowej, a także w samym procesie przystąpienia do Programu. Właściwe przygotowanie Spółki przyczyniło się do podpisania w marcu 2022 r. historycznej umowy o współdziałanie podatnika z Szefem Krajowej Administracji Skarbowej. W lipcu 2022 r. została podpisana kolejna umowę w ramach Programu Współdziałania z Basell Orlen Polyolefins sp. z o.o. Prowadzone przez MF audyty są na zaawansowanym poziomie dlatego w najbliższym czasie można spodziewać się zawarcia kolejnych umów o przystąpienie do Programu Współdziałania.
Obecnie realizowany jest również dedykowany program szkoleniowy, prowadzony przez ekspertów PwC na zlecenie Dyrekcji Generalnej do spraw Wspierania Reform Strukturalnych (DG REFORM) będącej częścią Komisji Europejskiej, w który zaangażowani zostali przedstawiciele KAS i MF. W ramach tej inicjatywy prowadzone są przez ekspertów z PwC Polska oraz PwC Holandia warsztaty mające na celu zapewnienie pracownikom MF i KAS wsparcia merytorycznego oraz niezbędnych umiejętności z zakresu komunikacji oraz nadzoru podatkowego wymaganych podczas współpracy z podatnikami w ramach Programu Współdziałania. Tematyka szkoleń obejmuje zagadnienia związane ze zmianą koncepcji relacji na linii KAS - klienci KAS z naciskiem na wzajemną współpracę i efektywną komunikację, dzięki którym możliwe będzie przeprowadzanie negocjacji i konstruktywne rozwiązywanie powstających w toku projektu kwestii spornych. Eksperci PwC przedstawiają ponadto audytorom informacje o najlepszych praktykach związanych z programami Horizontal Monitoring funkcjonującymi na świecie. Ponadto, audytorzy uzyskują również wiedzę o tym jak tworzyć, oceniać i usprawniać ramy wewnętrznego nadzoru podatkowego.
Dodatkowo, prowadzona jest ewaluacja Programu Współdziałania, mająca na celu dokonanie oceny pilotażu oraz zapewnienie dostosowania koncepcji programu do polskiego porządku prawnego oraz uwarunkowań społeczno-gospodarczych. Jednym z głównych założeń ewaluacji jest weryfikacja rzeczywistych efektów Programu w okresie pilotażowym poprzez wskazanie skuteczności realizowanych celów a także związanych z nimi korzyści, wynikających z implementacji Programu.
We wrześniu 2021 r. przedstawiciele MF i KAS uczestniczyli w warsztatach poświęconych wymianie doświadczeń oraz dotychczasowych praktyk w ramach funkcjonujących programów Horizontal Monitoring Compliance. W warsztatach uczestniczyli przedstawiciele organów podatkowych z Austrii, Belgii, Finlandii, Holandii i Włoch.
Co dalej?
W najbliższym okresie planowana jest kontynuacja pilotażu programu - MF informuje o zamiarze podpisania kolejnych umów o współdziałanie z podmiotami zainteresowanymi przystąpieniem do programu.
Biorąc pod uwagę, że program pilotażowy jest na zaawansowanym etapie, można spodziewać się skorygowania zasad jego funkcjonowania oraz opublikowanych dokumentów w oparciu o doświadczenia zebrane przez MF podczas przeprowadzanych audytów oraz bliskiej współpracy z podatnikami w zakresie dołączenia do programu. MF będzie z pewnością także podejmowało starania zmierzające do rozpropagowania programu i budowania wśród podatników świadomości o korzyściach wynikających z dołączenia do programu.
Monitorujemy kroki związane z funkcjonowaniem Programu Współdziałania. Będziemy Państwa informować o dalszych krokach zmierzających do szerszego wdrożenia programu. Jeżeli jesteście Państwo zainteresowani dyskusją na ten temat, zapraszamy do kontaktu.
Autorzy:
