Duże zmiany w ustawie o odnawialnych źródłach energii. Nowe obowiązki dla odbiorców przemysłowych.

Ustawa o zmianie ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz niektórych innych ustaw, która została opublikowana w Dzienniku Ustaw dnia 13 grudnia 2024 r. przynosi wiele zmian - także te dobre, zwiększając dostępność Ulgi OZE dla szerszego grona przedsiębiorców.

Nowelizacja ta wprowadza istotne zmiany w warunkach, niezbędnych do spełnienia, aby uzyskać status odbiorcy przemysłowego. Przyznanie tego statusu umożliwia korzystanie z szeregu przywilejów, takich jak chociażby obniżone koszty energii elektrycznej. W kontekście tych zmian, definicja “odbiorcy przemysłowego” (tj. zgodnie z nowelizacją art. 52 ust. 6 pkt 1 oraz pkt 2 ustawy o odnawialnych źródłach energii z dnia 20 lutego 2015 r. (Dz.U.2024.1361 t.j.), odbiorcy końcowi spełniający trzy warunki: dotyczący PKD, współczynnika intensywności zużycia energii elektrycznej oraz nieznajdowania się w trudnej sytuacji finansowej, a które opisane zostały powyżej, dalej: Odbiorca Przemysłowy) zyskuje na znaczeniu ze względu na rozszerzenie zakresu kodów PKD charakteryzujących tę grupę.

Odbiorca przemysłowy

Zgodnie z nowelizacją art. 52 ust. 6 pkt 1 oraz pkt 2 ustawy o odnawialnych źródłach energii z dnia 20 lutego 2015 r. (Dz.U.2024.1361 t.j., dalej: Ustawa o OZE) Odbiorca Przemysłowy definiowany jest jako odbiorca końcowy:

- Którego przeważającą działalnością gospodarczą jest działalność określona w Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) i oznaczona uprawnionymi kodami PKD:

Wśród branż dotychczas objętych ustawą można wyróżnić następujące kody PKD:

Górnictwo i wydobywanie: 0510, 0729, 0811, 0891, 0893, 0899
Przetwórstwo drewna: 1610, 1621
Produkcja papieru: 1711, 1712, 1722
Produkcja koksu i produktów rafinacji ropy naftowej: 1920
Produkcja chemikaliów: 2012, 2013, 2014, 2015, 2016, 2017, 2060
Produkcja podstawowych substancji farmaceutycznych: 2110
Produkcja wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych: 2221, 2222
Produkcja szkła: 2311, 2312, 2313, 2314, 2319
Produkcja wyrobów ogniotrwałych: 2320
Produkcja ceramicznych materiałów budowlanych: 2331
Produkcja pozostałych wyrobów z porcelany i ceramiki: 2342, 2343, 2349
Produkcja metali: 2410, 2420, 2431, 2432, 2434, 2442, 2443, 2444, 2445, 2446, 2451
2. Branże i kody PKD dodane w wyniku nowelizacji:

Górnictwo i wydobywanie: 0620, 0710
Przemysł spożywczy: 1011, 1012, 1020, 1031, 1032, 1039, 1041, 1042, 1051, 1061, 1062, 1072, 1073, 1081, 1082, 1085, 1086, 1089, 1091, 1092, 1104, 1106, 1107
Przemysł tekstylny: 1310, 1320, 1330, 1391, 1393, 1394, 1395, 1396, 1411, 1431, 1511
Przemysł drzewny: 1622, 1629
Przemysł papierniczy: 1723, 1724, 1729
Produkcja chemikaliów: 2011, 2051, 2052, 2059
Produkcja wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych: 2211, 2219, 2229
Produkcja ceramicznych materiałów budowlanych: 2332
Produkcja wyrobów z betonu, cementu i gipsu: 2352, 2365
Produkcja wyrobów ściernych i pozostałych wyrobów z mineralnych surowców niemetalicznych: 2391, 2399
Produkcja metali: 2452, 2453
Produkcja metalowych wyrobów gotowych: 2550, 2561, 2571, 2591, 2592, 2593, 2594
Produkcja komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych: 2611
Produkcja urządzeń elektrycznych: 2720, 2731, 2732, 2790
Produkcja maszyn i urządzeń: 2815
Produkcja pojazdów samochodowych: 2932, 3091, 3099

- którego współczynnik intensywności zużycia energii elektrycznej, czyli stosunek kosztów energii elektrycznej zużytej na własne potrzeby (z wybranych kategorii kosztów) do wartości dodanej brutto, wyliczany jako średnia arytmetyczna tych kosztów z trzech ostatnich lat poprzedzających rok realizacji obowiązku, wynosi co najmniej 3%. Przy czym, wartość dodana brutto obliczana jest jako różnica między produkcją globalną i zużyciem pośrednim (strona produkcji) lub jako suma kosztów związanych z zatrudnieniem, amortyzacji środków trwałych, nadwyżki operacyjnej brutto/dochodu mieszanego brutto oraz pozostałych podatków pomniejszonych o dotacje związane z produkcją (strona dochodowa) zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 549/2013 z dnia 21 maja 2013 r. w sprawie europejskiego systemu rachunków narodowych i regionalnych w Unii Europejskiej (Dz. Urz. UE L 174 z 26.06.2013, str. 1, z późn. zm.).
- i który nie znajduje się w trudnej sytuacji w rozumieniu art. 2 pkt 18 rozporządzenia Komisji (UE) nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r. uznającego niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu. Zwracamy szczególną uwagę, że warunek ten stanowi nowość i dotychczas nie był elementem obligatoryjnym.

Przez pojęcie “trudna sytuacja”, rozumie się stan, w którym odliczenie z poniesionych strat z kapitałów rezerwowych (i wszystkich innych elementów uznawanych za część funduszy własnych Spółki) prowadzi do ujemnego wyniku przekraczającego połowę kapitału zakładowego Spółki.

Co daje status odbiorcy przemysłowego?

Status odbiorcy przemysłowego daje możliwość skorzystania z tzw. Ulgi OZE, która polega na częściowym zwolnieniu z dodatkowych opłat związanych z zielonymi i błękitnymi certyfikatami oraz opłatami na rzecz odnawialnych źródeł energii i opłatami kogeneracyjnymi (dalej: Ulga OZE). Dzięki temu wsparciu, Odbiorcy Przemysłowi mogą uzyskać niższe ceny energii elektrycznej od sprzedawców w porównaniu z innymi konsumentami końcowymi, którzy nie są odbiorcami przemysłowymi. Dodatkowo, dla firm, których rentowność działalności gospodarczej jest szczególnie uzależniona od cen energii elektrycznej, Ulga OZE może prowadzić do poprawy płynności finansowej.

Co zrobić, aby otrzymać status Odbiorcy przemysłowego?

Aby przedsiębiorstwo mogło uzyskać status Odbiorcy Przemysłowego, zgodnie z aktualnie obowiązującymi przepisami Ustawy o OZE, powinno przedłożyć Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki stosowne oświadczenia do dnia 15 listopada 2025 r.

Odbiorca Przemysłowy według starych przepisów

1. Dotychczas przedsiębiorstwa zainteresowane uzyskaniem statusu odbiorcy przemysłowego oraz Ulgi na OZE były zobligowane do dnia 30 listopada:

przedłożenia stosownego oświadczenia;
dołączenia do niego opinii biegłego rewidenta potwierdzającą prawidłowość wyliczenia wartości współczynnika intensywności zużycia energii elektrycznej;

Odbiorca Przemysłowy według nowych przepisów

2. Przedsiębiorcy zamierzający skorzystać w roku 2026 z uprawnień Odbiorcy Przemysłowego, składają Prezesowi URE w terminie do dnia 15 listopada 2025 r.:

a) Oświadczenie potwierdzające:

wykonywanie przeważającej działalności gospodarczej oznaczonej jednym z kodów Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD), o których mowa w art. 52 ust. 6 ustawy OZE,
ilość zużytej energii elektrycznej oraz ilość energii elektrycznej zakupionej na własny użytek w roku kalendarzowym poprzedzającym rok realizacji obowiązku,
wartość współczynnika intensywności zużycia energii elektrycznej,
ilość energii elektrycznej objętej obowiązkiem, o którym mowa w art. 52 ust. 1 ustawy OZE, oraz stanowiącej podstawę do obliczenia opłaty OZE, o której mowa w art. 96 ust. 1 tej ustawy oraz opłaty kogeneracyjnej, o której mowa w art. 60 ust. 1 ustawy kogeneracyjnej, wyrażoną w procentach;

b) opinię biegłego rewidenta potwierdzającą prawidłowość wyliczenia wartości współczynnika intensywności zużycia energii elektrycznej, prawidłowość określenia kodu PKD przeważającej działalności, oraz że odbiorca przemysłowy nie znajduje się w trudnej sytuacji w rozumieniu art. 2 pkt 18 rozporządzenia Komisji (UE) nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r. uznającego niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu (Dz. Urz. UE L 187 z 26.06.2014, str. 1, z późn. zm.).

Od momentu wprowadzenia nowelizacji ustawy o odnawialnych źródłach energii 13 grudnia 2024 r., możliwości uzyskania korzyści z Ulgi OZE otwierają się przed znacznie szerszym gronem przedsiębiorców. Nowe regulacje obejmują większą liczbę kodów PKD, co oznacza, że znacznie więcej firm może teraz ubiegać się o status odbiorcy przemysłowego. Dzięki tym zmianom, wiele przedsiębiorstw otrzymuje możliwość obniżenia kosztów energii, co bezpośrednio wpływa na konkurencyjność i efektywność ich działalności. Gorąco zachęcamy, aby nie przegapić tej szansy na optymalizację kosztów operacyjnych i włączenie się w dynamicznie rozwijający się sektor zrównoważonej energii.

Obowiązki odbiorcy przemysłowego

Po uzyskaniu statusu odbiorcy przemysłowego, i zgodnie z nowelizacją Ustawy o OZE, przedsiębiorstwa muszą do 31 lipca roku następującego po roku obowiązywania Ulgi OZE przekazać Prezesowi URE następujące informacje:

Ilość energii elektrycznej nabytej wyłącznie na potrzeby własne w danym roku realizacji obowiązku.
Oświadczenie potwierdzające prawdziwość danych oraz spełnienie warunków do uzyskania ulg, składane pod groźbą odpowiedzialności karnej.
Dodatkowo, dla Odbiorców Przemysłowych, którzy w roku poprzednim zużyli co najmniej 100 GWh energii elektrycznej na własne potrzeby – oświadczenie dotyczące samodzielnego uzyskiwania i przedstawiania świadectw pochodzenia do umorzenia lub wniesienia opłaty zastępczej.

Całkowitą nowością wprowadzoną przez nowelizację Ustawy o OZE jest dodatkowy obowiązek sprawozdawczy przypadający na 31 stycznia, dwa lata po skorzystaniu z Ulgi OZE, dotyczący ograniczenia emisji gazów cieplarnianych w rozumieniu art. 3 odpowiednio pkt 4 i 5 ustawy z dnia 12 czerwca 2015 r. o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych lub do poprawy efektywności energetycznej w rozumieniu art. 2 pkt 3 ustawy z dnia 20 maja 2016 r. o efektywności energetycznej.

Obowiązek ten, uznaje się za spełniony, jeżeli Odbiorca przemysłowy wykaże:

Realizację przedsięwzięć poprawiających efektywność energetyczną - Przedsiębiorstwo może zrealizować działania mające na celu zwiększenie efektywności energetycznej. Warunkiem jest, aby te działania były wskazane w ostatnim audycie energetycznym przedsiębiorstwa i miały okres zwrotu nieprzekraczający 3 lat.

lub

Wytwarzanie energii z niskoemisyjnych źródeł - Przedsiębiorca musi wykazać, że w danym roku co najmniej 30% energii elektrycznej zużywanej na własne potrzeby pochodziło ze źródeł, które nie generują emisji gazów cieplarnianych.

lub

Inwestowanie w ograniczenie emisji gazów cieplarnianych - Firmy mogą również spełnić obowiązek poprzez wydatki finansowe na projekty zmniejszające emisję gazów cieplarnianych. Nakłady te muszą wynosić co najmniej 50% wartości uzyskanej pomocy z określonych źródeł, np. zgodnie z ustawą o promowaniu energii elektrycznej z wysokosprawnej kogeneracji projekty te muszą obniżać emisje poniżej określonego wskaźnika emisyjności oraz poniżej poziomu przypisanego najbardziej wydajnym instalacjom.

Podsumowując, Ustawa o OZE obliguje Odbiorców Przemysłowych korzystających z Ulgi OZE w 2025 roku do przestrzegania poniższego harmonogramu:

3 stycznia 2025: przedłożenie Prezesowi URE stosownych oświadczeń celem ubiegania się o status odbiorcy przemysłowego na 2025 r. (termin różni się w wyniku zastosowania przepisów przejściowych);
31 lipca 2026: przekazanie informacji Prezesowi URE o ilości energii elektrycznej nabytej na potrzeby własne w danym roku realizacji obowiązku wraz ze stosownym oświadczeniem;
31 stycznia 2027, dla przedsiębiorstw, którzy skorzystają z Ulgi OZE w 2025 roku - realizacja dodatkowego obowiązku sprawozdawczego dotyczącego ograniczenia emisji gazów cieplarnianych lub poprawy efektywności energetycznej.

PwC świadczy również usługi wsparcia w zakresie chęci ubiegania się o status Odbiorcy Przemysłowego na rok 2026 oraz w latach przyszłych, a także w zakresie nowego obowiązku sprawozdawczego, gdzie współpraca może dotyczyć chęci pozyskania dodatkowego finansowania inwestycji w ograniczanie emisji gazów cieplarnianych. Chętnie udzielimy dalszych informacji oraz wsparcia w obszarze OZE - zarówno w ujęciu aplikowania o status Odbiorcy Przemysłowego, dalszych obowiązków sprawozdawczych, jak i możliwych dofinansowań do wymaganych przepisami prawa inwestycji.

Już teraz zachęcamy wszystkie przedsiębiorstwa zainteresowane obszarem OZE do kontaktu z ekspertami Zespołu Pomocy Publicznej PwC. Z chęcią odpowiemy na wszelkie Państwa pytania dotyczące Ulgi OZE lub przedstawimy inne mechanizmy wsparcia z tego zakresu.