Program Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki (FENG) na lata 2021-2027 to strategiczne narzędzie wspierające innowacje i zrównoważony rozwój polskich przedsiębiorstw. Niezmiennie, jednym z kluczowych instrumentów tego programu pozostaje Kredyt Ekologiczny, który umożliwia firmom realizację ambitnych projektów z zakresu efektywności energetycznej.
Ostatnie zmiany w harmonogramie naborów FENG na 2025 r. otwierają możliwości udziału w konkursie dla przedsiębiorców, którzy dopiero zaczynają planować inwestycję związaną z poprawą efektywności energetycznej. Konkurs dla MŚP oraz dużych przedsiębiorstw zatrudniających do 3 tys. pracowników (tzw. small i mid-caps) został przesunięty i odbędzie się w terminie od 24 października 2025 roku do 8 stycznia 2026 roku. Ogłoszenie konkursu przez Bank Gospodarstwa Krajowego zaplanowano na 23 września 2025 r. Alokacja na Konkurs to 95 mln zł (z możliwością zwiększenia). Dzięki zmianie terminu naboru na IV kwartał tego roku, przedsiębiorcy zyskują czas na dobre przygotowanie się do aplikowania o dotację. Kluczowym elementem przygotowań jest przeprowadzenie audytu energetycznego przedsięwzięcia.
Rola audytu energetycznego – merytoryczny fundament efektywnej inwestycji
Audyt energetyczny to nie tylko formalny wymóg, ale przede wszystkim merytoryczny fundament każdego projektu ubiegającego się o Kredyt Ekologiczny. To w nim zawarte są precyzyjne informacje o potencjalnych oszczędnościach energii, konkretne propozycje działań modernizacyjnych, a także kluczowe wskaźniki, które stanowią podstawę do oceny efektywności projektu i jego wpływu na środowisko.
Podczas analizy audytu energetycznego warto skupić się na następujących elementach:
- Kluczowe wskaźniki energetyczne: przy analizie audytu energetycznego, szczególną uwagę należy poświęcić analizie wskaźników rocznego zapotrzebowania na energię końcową i energię pierwotną. Istotne jest zweryfikowanie metodologii obliczeń oraz źródeł danych wykorzystanych do ich wyznaczenia. Należy upewnić się, że wskaźniki te są spójne z charakterystyką energetyczną budynku/procesu i uwzględniają specyfikę prowadzonej działalności. Szczególnie istotna dla poprawności późniejszej aplikacji jest oszczędność energii pierwotnej wynikająca z realizacji inwestycji, która nie może być mniejsza niż 30%.
- Analiza kosztów energii i identyfikacja "wąskich gardeł": konieczne jest zidentyfikowanie obszarów, w których zużycie energii jest największe, oraz przeanalizowanie przyczyn takiego stanu rzeczy. Należy zwrócić uwagę na szczegółowe wyliczenia kosztów energii dla poszczególnych obszarów i procesów. Pozwoli to na zidentyfikowanie "wąskich gardeł" w systemie energetycznym i skupienie się na najbardziej efektywnych działaniach modernizacyjnych.
- Propozycje usprawnień – szczegółowość i realność: ważne jest, aby szczegółowo przeanalizować opis planowanych inwestycji, wraz z precyzyjną kalkulacją kosztów i prognozowanych oszczędności energii. Należy sprawdzić, czy propozycje usprawnień są poparte konkretnymi danymi technicznymi (np. specyfikacje urządzeń, parametry izolacji) i czy uwzględniają specyfikę funkcjonowania przedsiębiorstwa.
Kredyt Ekologiczny otwiera przed przedsiębiorstwami szansę na kompleksową modernizację infrastruktury, prowadzącą do znaczącej redukcji zużycia energii. Program stawia jasny cel - ograniczenie zużycia energii pierwotnej o minimum 30%. Dzięki nowoczesnym technologiom i rozwiązaniom, przedsiębiorstwa mogą zyskać na efektywności i konkurencyjności na rynku. Kluczem do sukcesu jest jednak zapewnienie pełnej spójności danych, czyli stworzenie kompleksowej i spójnej dokumentacji. Spójność między audytem energetycznym, wnioskiem o dofinansowanie i dokumentacją techniczną projektu jest kluczowa dla pozytywnego rozpatrzenia wniosku.
Spójność danych to absolutny priorytet, a przy rozbudowanej dokumentacji częstym problemem jest jej brak:
- pomiędzy audytem energetycznym, kartą audytu i wnioskiem o dofinansowanie: wszystkie te dokumenty powinny zawierać te same wskaźniki i wartości, wyrażone w tych samych jednostkach miar. Każda rozbieżność może stać się podstawą do odrzucenia wniosku.
- w zakresie metodologii obliczeń: należy upewnić się, że zastosowano tę samą metodologię obliczeń we wszystkich dokumentach. Np. jeśli w audycie energetycznym zastosowano konkretną metodę obliczania dla wskaźników energetycznych, ta sama metoda powinna zostać zastosowana w karcie audytu i we wniosku o dofinansowanie.
- w zakresie zakresu projektu: audyt energetyczny powinien obejmować ten sam zakres prac, co wniosek o dofinansowanie i karta audytu. Np. jeśli audyt energetyczny dotyczy jedynie modernizacji systemu ogrzewania, a wniosek o dofinansowanie obejmuje także wymianę oświetlenia, to w dokumentacji może pojawić się rozbieżność.
- w zakresie jednostek miar: należy upewnić się, że wszystkie dane są wyrażone w tych samych jednostkach miar. Np. jeśli audyt energetyczny podaje zużycie energii w kilowatogodzinach (kWh), a wniosek o dofinansowanie w megawatogodzinach (MWh), to konieczne jest przeliczenie wartości, aby zapewnić ich spójność. Przy zamianie jednostek miary tj. kWh na MWh wynikająca z przepisów metodologia opracowywania audytów energetycznych nie określa, ile miejsc po przecinku powinna zawierać przekształcona jednostka (MWh), jak również nie określił tego BGK w swoich wytycznych dotyczących opracowywania kart audytów oraz kart dokumentów audytów. W związku z tym, należy zawsze sprawdzać, jakie jednostki miary są wymagane w instrukcjach np. w definicjach wskaźników we wniosku o dofinansowanie, aby uniknąć błędów i zapewnić zgodność danych z wymaganiami.
- w podsumowaniu: szczególnej uwagi wymagają dane dotyczące zużycia energii na potrzeby centralnego ogrzewania (C.O.) i ciepłej wody użytkowej (C.W.U.). Często audyt energetyczny zawiera oddzielne podsumowania dla tych dwóch systemów. W związku z tym, ważne jest, aby w dokumentacji projektu zastosować spójne podejście do ich uwzględniania. Zgodnie z metodologią i standardami opracowywania audytów energetycznych oblicza się wartości energii zarówno dla potrzeb C.O, jak i CWU – bez względu na fakt, że system ten nie jest modernizowany. Zgodnie z wymaganiami konkursowymi dotyczącymi uzupełniania m.in. kart audytów należy podać całościowe wykorzystanie danego nośnika energii w budynku, a nie częściowe.
W procesie analizy audytu energetycznego kluczowe jest dokładne odczytanie danych dotyczących wskaźników energetycznych, aby mieć pewność, że pochodzą z właściwych części dokumentów. Dodatkowo, jeśli w audycie zastosowano nietypowe lub specyficzne metody obliczania, warto je dodatkowo wyjaśnić w karcie audytu i we wniosku o dofinansowanie, aby zapewnić spójność i transparentność dokumentacji.
Jeśli konkurs ten jest dla Państwa interesujący, zapraszamy do kontaktu z Zespołem Dotacji i Ulg PwC, który oferuje wsparcie dla firm w pozyskiwaniu i rozliczaniu dotacji. Pomożemy Państwu w przygotowaniu wniosku o dofinansowanie oraz w strukturyzacji pomysłu na projekt, uwzględniając wszystkie kluczowe aspekty i kryteria konkursu, aby maksymalizować szanse na pozyskanie dotacji.
Autorzy:
