Ustawa o PIT,przewiduje m.in. zwolnienie z PIT dochodów marynarzy oraz możliwość korzystania z tzw. ulgi abolicyjnej. Złożenie prawidłowego zeznania podatkowego przez marynarza nie jest jednak proste, a w ustawie czyhają nieoczywiste pułapki.
Ograniczenie ulgi abolicyjnej a przychody marynarzy
Ulga abolicyjna przeznaczona jest dla podatników będących polskimi rezydentami podatkowymi, którzy uzyskali przychód w państwie, dla którego właściwą metodą unikania podwójnego opodatkowania jest metoda proporcjonalnego odliczenia. Zastosowanie ulgi, co do zasady, powinno zrównać kwotę należnego podatku w Polsce do takiej, gdyby zastosowanie znalazła metoda wyłączenia z progresją. Skutkiem zastosowania ulgi abolicyjnej powinno być więc faktyczne wyłączenie z opodatkowania dochodów uzyskanych poza Polską.
Art. 27g ustawy o PIT definiuje jednak ograniczenia dla skorzystania z ulgi, których skutkiem jest wzrost obciążeń podatkowych osób wykonujących pracę w krajach, dla których obowiązuje metoda proporcjonalnego odliczenia. Wysokość ulgi dla dochodów osiągniętych od 1 stycznia 2021 roku ograniczona jest bowiem do kwoty 1 360 zł.
Ograniczenie to nie obejmuje jednak marynarzy. Oznacza to, że dochody zagraniczne marynarzy są wciąż efektywnie zwolnione z opodatkowania w Polsce, co pozwala im na uniknięcie podwójnego opodatkowania w sytuacji, gdy od wspomnianego dochodu zapłacili już podatek poza Polską.
Brak podatku za granicą oznacza brak prawa do ulgi
Warto przy tym wspomnieć o opublikowanej w październiku 2019 r. interpretacji ogólnej Ministra Finansów, Inwestycji i Rozwoju w sprawie zastosowania ulgi abolicyjnej do dochodów marynarzy uzyskanych z pracy na statkach eksploatowanych w transporcie międzynarodowym z państwa, z którym Polska nie zawarła umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania.
W interpretacji tej Minister wyjaśnił, że podatnik, który osiągnął dochód w państwie, z którym nie została zawarta umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania i od tego dochodu nie został zapłacony podatek dochodowy za granicą, nie jest uprawniony do skorzystania z ulgi abolicyjnej.
Zwolnienie od podatku dochodów marynarzy z pułapką
Niezależnie od możliwości skorzystania z ulgi abolicyjnej, ustawa o PIT przewiduje również zwolnienie z opodatkowania określonych dochodów osiąganych przez marynarzy.
Zgodnie z brzmieniem art. 21 ust. 1 pkt 23c ustawy o PIT w wersji obowiązującej od 1 stycznia 2021 r., zwolnione z opodatkowania są dochody marynarzy będących obywatelami państw członkowskich należących do Unii Europejskiej lub państw należących do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, niezależnie od bandery statku, pod którą pływają.
Przed 1 stycznia 2021 r. przepis ten dopuszczał zwolnienie przychodów osiąganych jedynie przez tych marynarzy, którzy wykonywali pracę na wskazanych w ustawie statkach morskich podnoszących banderę państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub państwa należącego do Europejskiego Obszaru Gospodarczego.
Nie można jednak zapominać, iż zgodnie z przepisem zmieniającym (tj. art. 23 ust 1 ustawy z 28 listopada 2020 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne oraz niektórych innych ustaw), art. 21 ust. 1 pkt 23c ustawy o PIT w zaktualizowanym brzmieniu znajdzie zastosowanie dla dochodów osiąganych po wydaniu przez Komisję Europejską pozytywnej decyzji o zgodności pomocy publicznej z rynkiem wewnętrznym.
Ponieważ taka decyzja nie została wydana, należy uznać za obowiązującą wersję przepisu sprzed 1 stycznia 2021 r. i brać pod uwagę banderę statku przy ewentualnym zastosowaniu zwolnienia.
Na kogo wpływa brak decyzji Komisji Europejskiej?
Rozszerzenie zwolnienia dochodów z opodatkowania ma szczególne znaczenie dla marynarzy otrzymujących dochody z tytułu pracy na statkach pływających pod banderą państw, z którymi Polska nie podpisała umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania jak np. Antigua i Barbuda, Argentyna, Barbados, czy chętnie wybierana przez niemieckich armatorów - Liberia. Obecnie polscy marynarze pływający na statkach pod banderą ww. państw nie mogą zastosować zwolnienia z PIT, jak też w przypadku braku opodatkowania za granicą nie mogą skorzystać z ulgi abolicyjnej.
Wydanie pozytywnej decyzji przez Komisję Europejską będzie więc miało bardzo korzystny charakter, jednak nie należy zapominać, że zwolnienie w znowelizowanej wersji nadal uwarunkowane m.in. liczbą dni pracy na statku w danym roku podatkowym oraz rodzajem statku. Z PIT w dalszym ciągu nie będą zwolnione dochody z pracy na takich jednostkach jak m.in.: platformy, kablówce, czy statki specjalistyczne (np. badawcze, sejsmiczne).
Autorzy:
