Obowiązkowy split payment - opublikowano projekt zmian do ustawy o VAT

Poniżej przedstawiamy najistotniejsze założenia wynikające z opublikowanego projektu:

• obowiązkowy split payment dotyczy wyłącznie transakcji dokonywanych pomiędzy podatnikami (B2B), które podlegają opodatkowaniu VAT w Polsce i których wartość przekracza 15 000 zł,
• obowiązkiem stosowania mechanizmu podzielonej płatności objęte zostaną wybrane towary oraz usługi (szerzej omówione w dalszej części);
• podmioty zagraniczne rozliczające za pomocą przelewów bankowych transakcje podlegające opodatkowaniu VAT w Polsce zobowiązane zostaną do otwarcia rachunku bankowego w Polsce;
• wprowadzony zostanie obowiązek umieszczenia informacji na fakturze o stosowaniu obligatoryjnego mechanizmu podzielonej płatności.

Towary i usługi objęte zakresem obligatoryjnego split paymentu

Zgodnie z załącznikiem do projektu zmiany do ustawy VAT, mechanizm podzielonej płatności będzie stosowany w odniesieniu do 150 grup towarowych i usługowych określonych zgodnie z Polską Klasyfikacją Wyrobów i Usług (PKWiU) z 2008 r.

Generalnie wyodrębnić można następujące, istotne grupy towarów i usług:

• wyroby ze stali, metale szlachetne, metale kolorowe;
• odpady, złom, surowce wtórne;
• elektronika – m.in.: procesory, smartfony, telefony, tablety, netebooki, laptopy, konsole do gier, tusze, tonery, dyski twarde;
• paliwa do napędu samochodów, oleje opałowe i smarowe;
• prawa do emisji gazów cieplarnianych;
• roboty budowlane;
• węgiel;
• handel częściami do samochodów i motocykli.

Sankcje przewidziane w projektowanej ustawie

Na uwagę zasługują sankcje, które przewidziano w projekcie omawianej ustawy. W przypadku:

• braku umieszczenia w treści faktury informacji o podleganiu transakcji pod reżim podzielonej płatności, wystawca faktury może otrzymać karę w wysokości równej 100% wartości podatku VAT wynikającej z takiej faktury,
• braku zapłaty w reżimie podzielonej płatności, nabywca może otrzymać karę w wysokości równej 100% wartości podatku VAT wynikającej z takiej faktury,
• braku zapłaty w reżimie podzielonej płatności, nabywca nie będzie uprawniony do uwzględnienia jako Kosztu Uzyskania Przychodu kwoty danego wydatku (CIT/PIT),
• braku zapłaty w reżimie podzielonej płatności, osoba odpowiedzialna za wystąpienie takiej sytuacji podlegać będzie pod sankcje wynikające z kodeksu karnego skarbowego (do 720 stawek dziennych).

Istotne wątpliwości

Biorąc pod uwagę ryzyko nałożenia wysokich sankcji, zarówno po stronie dostawcy jak i nabywcy, kluczowe znaczenie będzie miało właściwe zidentyfikowanie transakcji objętych obowiązkowym split payment i właściwe ich oznaczenie i rozliczenie.

Wątpliwości rodzą jednak zarówno zapisy dotyczące wartości transakcji, tj. w jaki sposób ustalić, kiedy nastąpi przekroczenie limitu 15 000 zł i jak ten limit rozumieć (indywidualnie do jednej faktury, do grupy transakcji, do płatności) oraz sposób identyfikacji niektórych towarów i usług objętych obligatoryjnym mechanizmem podzielonej płatności. Szczególnie nieprecyzyjne wydaje się ujęcie towarów z kategorii części do samochodów i motocykli poprzez referencję do kategorii PKWiU obejmujących handel hurtowy i detaliczny.

Wejście w życie

Ustawodawca zaplanował, iż obowiązkowy split payment zacznie obowiązywać od 1 września 2019 r. Niektóre przepisy (m.in. w zakresie sankcji PIT / CIT związanych z brakiem płatności w ramach split payment) zaczną obowiązywać od 1 stycznia 2020 r.

Niezbędne działania

Aby uniknąć ryzyka nałożenia wysokich sankcji oraz ewentualnej odpowiedzialności osobistej, każdy podatnik, który nabywa lub sprzedaje towary lub usługi objęte obligatoryjnym mechanizmem podzielonej płatności, powinien przygotować się na wejście w życie omawianych przepisów.

Przygotowanie takie powinno objąć co najmniej:

• identyfikację towarów i usług dla których płatność powinna być realizowana w ramach split payment,
• identyfikację towarów i usług dla których wystawiana faktura VAT powinna zawierać informację „mechanizm podzielonej płatności”,
• opracowanie zasad obliczania wartości transakcji z danym kontrahentem w celu prawidłowego zastosowania mechanizmu split payment
• zmiany w sposobie realizowania płatności w taki sposób, aby uwzględniały obowiązek stosowania rachunku VAT.

W przypadku firm, które procesy związane z księgowaniem, wystawianiem faktur czy akceptowaniem płatności realizują poprzez centra usług wspólnych, szczególnie ważne będzie odpowiednio wczesne zainicjowanie zmian tych procesów.

Osobną kwestią jest analiza wpływu tego mechanizmu na płynność przedsiębiorców. Obowiązkowy split payment może nie tylko obniżyć swobodny dostęp do środków finansowych, lecz również powodować ich kumulowanie się na rachunku VAT.

Zachęcamy do kontaktu w celu szczegółowego omówienia tych aspektów obligatoryjnego mechanizmu split payment, które są właściwe dla Państwa działalności.