Już dziś warto zapoznać się bliżej z nadchodzącymi zmianami i świadomie się na nie przygotować. Należy zwrócić szczególną uwagę na prawidłowe określenie przychodów i dochodów przedsiębiorcy, których wysokość będzie miała wpływ na składki należne organom ubezpieczeniowym oraz na których podstawie możliwe będzie ustalenie uprawnień do skorzystania z omawianej ulgi.

Barbara Kolimeczkow, Senior Manager
Na stronie Rządowego Centrum Legislacji w ostatnich dniach opublikowano projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej złożony przez Ministra Przedsiębiorczości i Technologii („projekt nowelizacji ustawy”). Projekt ten zakłada rozszerzenie rozwiązań obecnie obowiązującego ‘Małego ZUS-u’ w celu obniżenia składek na ubezpieczenia społeczne osób fizycznych wykonujących działalność gospodarczą na mniejszą skalę. Ma objąć tych przedsiębiorców, których roczne przychody osiągnięte z pozarolniczej działalności gospodarczej w poprzednim roku kalendarzowym nie przekroczą kwoty 120 000 złotych. Szacuje się, że projektowana zmiana może objąć nawet 320 tysięcy mikroprzedsiębiorców. Wejście w życie proponowanych zmian do ustawy planowane jest na dzień 1 stycznia 2020 r.

Podstawowe założenia

W ramach dotychczas obowiązującego ‘Małego ZUS’ przedsiębiorcy osiągający przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej w kwocie nieprzekraczającej 30-krotności kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę mogli liczyć na preferencyjne oskładkowanie.

Według projektu nowelizacji ustawy, wysokość progu przychodu umożliwiającego skorzystanie z preferencji będzie ustalana kwotowo, a nie parametrycznie. Dodatkowo, podstawa wymiaru składek, co do zasady, powiązana będzie z uzyskanym dochodem.

Z głównych założeń do projektu nowelizacji ustawy wynika, że prawo do skorzystania z obniżonej składki na ubezpieczenia społeczne będzie przysługiwało osobom, których przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej w poprzednim roku kalendarzowym nie przekroczył 120 tys. złotych w przypadku gdy działalność była prowadzona przez cały rok (lub odpowiednio skorygowany względem liczby dni prowadzenia działalności).
Zasady ustalania obowiązku ubezpieczeń społecznych w przypadku zbiegu tytułów do ubezpieczeń pozostają bez zmian. Nie ulegnie zmianie również kolejność korzystania z ulg w opłacaniu składek na ubezpieczenia społeczne przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą (od „ulgi na start”, poprzez preferencyjne składki, aż po rozszerzony „Mały ZUS”).

Dotychczasowe ulgi w opłacaniu składek pozostaną w niezmienionej formie, a modyfikacjom ulegnie wyłącznie „Mały ZUS”. Ponadto, omawiane zmiany dotyczyć będą wyłącznie składek na ubezpieczenia społeczne. Oznacza to, że projektowane rozwiązania nie dotyczą wysokości obciążeń z tytułu składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Szczegółowe regulacje

W przypadku spełnienia przez przedsiębiorcę wspomnianego kryterium przychodowego, podstawą wymiaru składek będzie, co do zasady, połowa przeciętnego miesięcznego dochodu z pozarolniczej działalności gospodarczej osiągniętego przez tę osobę z uwzględnieniem liczby dni prowadzenia działalności gospodarczej. Nie będzie ona mogła być przy tym niższa niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w styczniu danego roku, ani wyższa niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia za dany rok kalendarzowy.

Zgodnie z symulacją liczbową zawartą w uzasadnieniu do projektu nowelizacji ustawy, przedsiębiorca którego miesięczny przychód wyniesie 5,500 zł, a miesięczny dochód to 2,500 zł poniesie niższy koszt składek na ubezpieczenia społeczne w przypadku skorzystania z rozwiązań rozszerzonego „Małego ZUSu”, aż o 596 złotych w stosunku do pełnej miesięcznej składki (a o 444 złotych w porównaniu z obecnie obowiązującym „Małym ZUSem”).

Zasady skorzystania z nowych rozwiązań

Ubezpieczony chcący skorzystać z „Małego ZUS-u” na proponowanych zasadach zobowiązany będzie do zawiadomienia ZUS poprzez złożenie odpowiedniego zgłoszenia wyrejestrowania i ponownego zgłoszenia do ubezpieczeń w terminie do końca stycznia danego roku lub do końca pierwszego miesiąca rozpoczęcia lub wznowienia prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w danym roku.
Oprócz dotychczasowego obowiązku przedkładania przez przedsiębiorcę informacji o rocznym przychodzie z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej oraz o podstawie wymiaru składek, powinien on przekazywać dane dotyczące dochodu oraz form opodatkowania. Te dodatkowe informacje przedsiębiorcy będą składać, jak dotychczas, w imiennym raporcie miesięcznym albo w deklaracji rozliczeniowej.

Nowe regulacje w ustawie o KAS

Proponowane w projekcie nowelizacji ustawy zmiany mają dotyczyć również przepisów ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej. Projekt przewiduje wprowadzenie zmian rozszerzających zakres danych udostępnianych Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych przez Szefa Krajowej Administracji Skarbowej o wysokości rocznego dochodu z działalności gospodarczej uzyskanego przez podatnika korzystającego z „Małego ZUS-u”. Jest to niezbędne dla celów umożliwienia weryfikacji uprawnień do skorzystania przez przedsiębiorcę z obniżonych składek na ubezpieczenia społeczne i ich wyliczenia. Zgodnie z założeniami projektu ustawy Szef Krajowej Administracji Skarbowej może zostać ponadto zobowiązany do poinformowania Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o zmianie formy opodatkowania lub kwoty rocznego przychodu lub rocznego dochodu uzyskanych przez przedsiębiorcę.