Inwestycja w ścieżki rowerowe z częściowym prawem do odliczenia

W przypadku gdy inwestycja nie jest w pełni przeznaczona do użytku publicznego, miasto ma prawo do częściowego odliczenia VAT z tytułu jej realizacji - stwierdził Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi.

Stan Faktyczny

Miasto wystąpiło z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej w kontekście prawa do odliczenia VAT od wydatków na budowę dróg rowerowych wraz z infrastrukturą towarzyszącą. Wnioskodawca wskazał, że planuje projekt modernizacji i rozwoju komunikacji miejskiej, którego celem jest zrównoważenie miejskiego i aglomeracyjnego systemu transportowego, polegające na stworzeniu warunków do zwiększenia liczby podróży transportem zbiorowym oraz rozwój układu drogowego. Zaznaczono, że Wnioskodawca jest zarejestrowanym podatnikiem VAT, a do jego zadań własnych należą m.in. sprawy z zakresu ładu przestrzennego, gminnych dróg, ulic oraz lokalnego transportu zbiorowego. Miasto w celu należytego świadczenia usług w zakresie lokalnego transportu zbiorowego zawarło umowę wykonawczą ze spółką.

Dodatkowo Wnioskodawca wskazał, że w ramach odrębnego projektu, do którego Miasto przystąpiło jako partner wraz z innymi jednostkami samorządu terytorialnego z terenu województwa, funkcjonuje 15 stacji roweru publicznego na terenie miasta. Stacje pozwalają mieszkańcom korzystać z możliwości usługi odpłatnego wypożyczania rowerów za opłatą w ramach systemu wypożyczalni oraz pozostawiać rowery w bezpiecznym miejscu i kontynuować podróż transportem publicznym. Korzystający z rowerów publicznych w ramach systemu wypożyczeń zawierają umowę cywilnoprawną z operatorem (działającym na rzecz Miasta), zaś zapłacone kwoty stanowią wynagrodzenie za usługę wypożyczania rowerów. To Miasto, za pośrednictwem operatora, świadczy/będzie świadczyć na rzecz zainteresowanych usługi polegające na udostępnieniu rowerów publicznych.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy Miastu przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części przy zastosowaniu pre-współczynnika, skalkulowanego na podstawie § 3 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2015 r. w sprawie sposobu określania zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej w przypadku niektórych podatników, od wydatków związanych z realizacją projektu w zakresie budowy dróg dla rowerów wraz z infrastrukturą towarzyszącą?

Stanowisko organu podatkowego

W ocenie organu Miasto nie działa w charakterze podatnika VAT, a towary i usługi zakupione w celu realizacji projektu nie będą w żadnym zakresie związane z czynnościami opodatkowanymi podatkiem VAT wykonywanymi przez Miasto. Tym samym nie będzie przysługiwało Miastu prawo do odliczenia podatku naliczonego dla wydatków poniesionych na budowę dróg rowerowych wraz z infrastrukturą towarzyszącą w ramach ww. projektu.

Miasto, w związku z powyższym rozstrzygnięciem, wniosło skargę na interpretację Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej do sądu administracyjnego.

Stanowisko WSA

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi orzekł, że skarga jest zasadna. W ocenie Sądu stanowisko organu przedstawione w uzasadnieniu zaskarżonej interpretacji jest błędne. Nieuprawniona jest przede wszystkim teza, iż fakt, że Miasto realizuje jakąś inwestycję w ramach zadań własnych, wyklucza możliwość uznania go za podatnika VAT.

Realizacja zadań własnych jednostki samorządu terytorialnego może bowiem odbywać się także w ramach prowadzonej przez nią działalności gospodarczej. Zakres niektórych zadań własnych Miasta wskazuje wyraźnie na ich charakter usługowy, a w sytuacji gdy aktywność Miasta realizowana jest na podstawie umów cywilnoprawnych, spełnia ona  definicję działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o VAT. W konsekwencji, wykonując zadania własne (inwestycje), obejmujące sprawy związane z zaspokajaniem zbiorowych potrzeb mieszkańców, np. w zakresie transportu zbiorowego, w oparciu o zawarte umowy cywilnoprawne, Miasto jest podatnikiem prowadzącym działalność gospodarczą podlegającą VAT (tym bardziej, że działalność gospodarcza na gruncie VAT nie musi być prowadzona w celu osiągnięcia zysku).

WSA zwrócił także uwagę, że Miasto deklaruje oddanie części powstałej infrastruktury rowerowej w najem podmiotowi, który ma zorganizować i prowadzić odpłatne świadczenie usług rowerowych. Nie może zatem budzić wątpliwości, że przedmiotowa inwestycja w omawianym zakresie w zamiarze Miasta jest przeznaczona do użytku publicznego, lecz także dla celów gospodarczych w rozumieniu VAT, w ramach umów najmu oraz świadczenia usług transportowych opodatkowanych podatkiem VAT.

Tym samym nie ma podstaw, aby Miasto zostało całkowicie pozbawione prawa do odliczenia podatku naliczonego z tytułu wybudowania dróg rowerowych i infrastruktury towarzyszącej.

Komentarz

Omawiane rozstrzygnięcie WSA jest niezwykle interesujące z perspektywy jednostek samorządu terytorialnego. Zgodnie z dotychczasowym podejściem organów podatkowych, ścieżki i infrastruktura rowerowa była co do zasady postrzegana jako inwestycja realizowana wyłącznie w celach rekreacyjnych i społecznych. Ich budowa nie była przez organy łączona z działalnością gospodarczą samorządów, a tym samym prawo do odliczenia (choćby częściowego) było konsekwentnie negowane. Powyższy wyrok stanowi natomiast kolejny przykład rozstrzygnięcia sądowego, zgodnie którym dla potrzeb odliczenia VAT nie jest wymagany ścisły i bezpośredni związek wydatków z czynnościami opodatkowanymi. W opisanej sprawie wystarczające było, że Miasto prowadzi działalność w zakresie wynajmu rowerów (współpracując w tym obszarze z podmiotem zewnętrznym) oraz transportu publicznego, a realizowana inwestycja wpływa pozytywnie na jakość i dostępność tych usług.

Dodatkowo sąd podkreślił, zaprzeczając tym samym podejściu Dyrektora KIS, że fakt, iż dana inwestycja realizowana jest w ramach zadań własnych miasta lub gminy, nie wyklucza traktowania takiego podmiotu jako podatnika i przyznania mu prawa do odliczenia. Katalog zadań własnych samorządów nie został wprowadzony dla potrzeb podatkowych i nie powinien stanowić listy obszarów wyłączających prawo do odliczenia VAT. Dopóki bowiem działalność jednostki samorządu terytorialnego ma charakter cywilnoprawny i odpłatny, jest opodatkowana VAT i stanowi działalność dającą prawo do odliczenia tego podatku (w całości lub w części).