23 marca Komisja Europejska przyjęła tymczasowe ramy prawne - Temporary Crisis Framework (TCF) - aby umożliwić państwom członkowskim UE otrzymanie pomocy w celu wsparcia gospodarki i złagodzenia ekonomicznych skutków wojny w związku z inwazją Rosji na Ukrainę.
TCF stanowi uzupełnienie aktualnie dostępnych instrumentów pomocy publicznej, których rozwiązania będą dostępne również dla firm, które kwalifikują się jako przedsiębiorstwa będące w trudnej sytuacji. Objęte sankcjami podmioty kontrolowane przez Rosję zostaną wyłączone z zakresu tych środków.
W związku z przyjęciem TCF, możliwe jest uzyskanie trzech rodzajów pomocy.
I. Rodzaje pomocy
1) Ograniczone kwoty pomocy
Państwa członkowskie będą mogły ustanowić programy przyznawania dotacji do 35 000 EUR dla przedsiębiorstw dotkniętych kryzysem działających w sektorach rolnictwa, rybołówstwa i akwakultury oraz do 400 000 EUR na przedsiębiorstwo dotknięte kryzysem działające we wszystkich innych sektorach. Wsparcie to może być udzielane w dowolnej formie, w tym w formie dotacji bezpośrednich.
2 ) Wsparcie płynności w formie gwarancji państwowych i pożyczek dotowanych
Państwa członkowskie będą mogły udzielać:
- dotowanych gwarancji państwowych, aby zapewnić możliwość udzielania przez banki pożyczek, wszystkim przedsiębiorstwom dotkniętym obecnym kryzysem oraz
- pożyczek publicznych i prywatnych z dotowanymi stopami procentowymi. Państwa członkowskie mogą udzielać gwarancji państwowych lub tworzyć systemy gwarancji wspierające pożyczki bankowe zaciągane przez przedsiębiorstwa.
Pożyczki te będą musiały być udzielane z oprocentowaniem, które jest co najmniej równe stopie bazowej wolnej od ryzyka powiększonej o określone premie z tytułu ryzyka kredytowego mające zastosowanie odpowiednio do MŚP i innych podmiotów. W przypadku ubiegania się o oba rodzaje wsparcia, maksymalnej kwoty kredytu będzie ograniczona i opierała się, się na potrzebach operacyjnych firmy, z uwzględnieniem jej obrotów, kosztów energii, czy określonych potrzeb płynnościowych. Pożyczki mogą dotyczyć zarówno potrzeb inwestycyjnych, jak i kapitału obrotowego.
3) Pomoc na zrekompensowanie wysokich cen energii
Państwa członkowskie będą mogły częściowo zrekompensować przedsiębiorstwom, w szczególności intensywnym użytkownikom energii, dodatkowe koszty wynikające z podwyżek cen gazu i energii elektrycznej. Wsparcie to będzie udzielane w dowolnej formie, w tym w formie dotacji bezpośrednich. Całkowita pomoc na beneficjenta nie może przekroczyć 30% kosztów kwalifikowalnych, maksymalnie do 2 mln EUR w dowolnym momencie. W przypadku poniesienia strat operacyjnych, niezbędne może się okazać uzyskanie dalszej pomocy w celu zapewnienia kontynuacji działalności gospodarczej. W tym celu państwa członkowskie mogą przyznać pomoc przekraczającą te pułapy:
- do 25 mln EUR dla odbiorców energochłonnych i
- do 50 mln EUR dla przedsiębiorstw działających w określonych sektorach, takich jak produkcja aluminium i innych metali, włókien szklanych, pulpy, nawozów lub wodór i wiele podstawowych chemikaliów.
II. Zabezpieczenia
Otrzymanie pomocy w ramach TCF uwarunkowane ma być poniższymi kryteriami:
1) Metodologia: Kwota przyznawana przedsiębiorstwom musi być uzależniona od skali prowadzonej działalności gospodarczej, stopnia podatności na skutki gospodarcze kryzysu oraz musi uwzględniać obroty przedsiębiorstwa i koszty energii.
2) Wymogi zrównoważonego rozwoju: państwa członkowskie zachęca się do rozważenia, w sposób niedyskryminacyjny, wymogów związanych z ochroną środowiska lub bezpieczeństwem dostaw przy przyznawaniu pomocy na dodatkowe koszty wynikające z wyjątkowo wysokich cen gazu i energii elektrycznej. Pomoc powinna zatem pomóc przedsiębiorstwom w walce z obecnym kryzysem, a jednocześnie stanowić podstawę trwałej odbudowy.
Dodatkowo w przypadku zwiększonego wsparcia dla odbiorców energochłonnych, zastosowanie ma mieć definicja ustalona w art. 17 ust. 1 lit. a dyrektywy w sprawie opodatkowania energii, to znaczy przedsiębiorstw, dla których zakup produktów energetycznych stanowi co najmniej 3% wartości ich produkcji.
III. Czas obowiązywania
Tymczasowe ramy kryzysowe obowiązywać będą do dnia 31 grudnia 2022 r. W celu zapewnienia pewności prawa Komisja oceni przed tą datą, czy należy je przedłużyć. Ponadto w okresie jego stosowania Komisja będzie dokonywać przeglądu treści i zakresu ram w świetle rozwoju sytuacji na rynkach energii, innych rynków nakładów i ogólnej sytuacji gospodarczej.
Aktualnie brak szczegółowych informacji za pomocą, jakiej platformy będzie możliwe składanie wniosków o uzyskanie pomocy publicznej. Nasz zespół monitoruje sprawę i będzie informować Państwa na bieżąco.
Autorzy:
